ဟိုတေလာေလးက အေမးေျဖ တစ္ခုလုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီဘေလာ့ေပၚမွာေရးထားတဲ့ အခ်က္လက္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်လို႕ရပါသလဲတဲ့။
အေမးခံရစဥ္တုန္းကေတာ့ ႐ုတ္တရက္မို႕တေၾကာင္း ၊ ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေမးလာလိမ့္လို႕လည္း ထင္မထားခဲ့တာေၾကာင့္တေၾကာင္း ဘာျပန္ေျဖရမွန္းမသိခဲ့ပါ။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ဒီဘေလာ့ထဲက အခ်က္လက္ေတြမွန္ကန္ေၾကာင္း ဘယ္လိုသက္ေသျပမလဲ ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လို " ေပတံ " ႏွင့္တိုင္းတာႏိုင္မလဲ ဆိုတာပါဘဲ။
ယေန႕ေခတ္အခါမွာ လူအမ်ား အသိမွတ္ျပဳတဲ့ PhD ( ေဒါက္တာ ) ဘြဲ႕မပါဘဲ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္လက္ ေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္တြကို ေရးျပီးဆိုရင္ လူအမ်ားစုရဲ့ အသိမွတ္ျပဳခံရဖို႕ မလြယ္ပါ။ ပညာရွင္ ၊ ဝါသနာရွင္ တခ်ိဳ႕ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္လက္ ေတြ႕ရွိခ်က္ စာအုပ္ စာတမ္းတခ်ိဳ႕ သိပ္ေကာင္း ၊ သိပ္အဖိုးတန္ ေသာ္လည္း ေဒါက္တာဘြဲ႕ မပါလို႕ လူမသိ၊ သူမသိျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အေရတြက္မနည္းပါ။
သမိုင္း ဆိုတာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းေရးလို႕ ရတဲ့အရာမဟုတ္ပါ ။ အပို ၊ အလို မရွိတဲ့ သမိုင္းအခ်က္လက္ေတြဟာလည္းဘဲ ပညာရွင္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းေပၚမွာ မူတည္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။
ကြၽန္ေတာ္ ေရွးေဟာင္းအႏုပညာဆိုင္ရာလက္ရာ(Historical Art Objects ) ေတြကို စိတ္ဝင္စားရာကေန သမိုင္းဘက္ကို စိတ္ပါခဲ့တယ္။ ဒီလိုႏွင့္ ေက်ာင္းသားဘဝ သင္ခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းစာ တခ်ိဳ႕ အမွန္တရားႏွင့္ မနီစပ္တာကို ေတြ႕လာတယ္။
ဥပမာ တစ္ခု ေျပာမယ္။ ငယ္ငယ္က သင္ခဲ့ရတဲ့ သင္ခန္းစာပါ။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း )၊ ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး။
ကြၽန္ေတာ္ သူတို႕ ေလးေယာက္ကို သမိုင္းထဲမွာ ရွာတယ္။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း ) ကိုဘဲေတြ႕တယ္။ က်န္တဲ့ သံုးေယာက္ကို ခုထိမေတြ႕ေသးပါ။ ပုဂံေခတ္ ေက်ာက္စာေတြ၊ မွတ္တမ္းေတြထဲမွာ ရွာတယ္၊ မေတြ႕ေသးဘူး။ အေနာ္ရထာ ( အနိ ႐ုဒၶ ) ႏွင့္ သူ႕ရဲ့ အားအကိုးရဆံုးဆိုႏိုင္တဲ့ အမတ္စာရင္းမွာ ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး မပါ။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း ) နန္းတည္ေက်ာက္စာ မြန္ဘာသာမွာ သူကိုယ္တိုင္ အေရးေပး ပြဲထုတ္တဲ့ ခဲ့တဲ့ အမတ္စာရင္းမွာ လည္း ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး တို႕ နာမည္ေတြ မပါ။ ခုထိရွာေနတုန္းပါ။ PhD ဘြဲ႕ရ ျမန္မာ သမိုင္း ပညာရွင္တခ်ိဳ႕ေတာ့ ရွာေတြ႕တယ္ထင္ပါတယ္။ ေဒါက္တာပညာရွင္ေတြထဲက အမ်ိဳးသမီးပညာရွင္တဦးကေတာ့ အဲဒိ ပုဂံေခတ္ သူရဲေကာင္း ေလးေယာက္ အေၾကာင္း ေရးတာ သိပ္လူၾကိဳက္မ်ားတယ္။
အဲဒါမ်ိဳးေတာ့ ဒီဘေလာ့မွာ မပါ ပါ။
ဒီဘေလာ့မွာပါတဲ့ ပံု ႏွင့္ အခ်က္လက္အမ်ားစုကို ျပတိုက္ေတြကေနေတာင္းယူပါတယ္။ တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ေတြက ေတာင္းယူတယ္။ စာအုပ္ထုတ္ေဝသူ ၊ စာေရးသူ ေတြဆီက လည္းေတာင္းပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္ပိုင္စု ေစာင္းသူေတြ။ တခ်ိဳ႕က ေရွးပစၥည္း ေရာင္းဝယ္သူေတြ။ တခ်ိဳ႕ပံုဆိုရင္ ပိုစ္တခုျဖစ္လာဖို႕ အခ်ိန္ ၄-၅ လေလာက္ၾကာတယ္။ အေသခ်ာ မရွင္းလင္းတဲ့ တခ်ိဳ႕ပံုေတြအတြက္ အေသးစိတ္႐ိုက္ထားတဲ့ အရည္ေသြးျမင့္ပံုေတြေတာင္းရပါတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႕လည္း ေစာင့္ရတယ္။
တခ်ိဳ႕ပံုေတြဆို သိပ္အဖိုးတန္ေပမယ့္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရလို႕ မတင္ရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ စာတမ္းေတြအတြက္ အမ်ားဆံုး ၾကည့္ျဖစ္တာက ျပည္ပတကၠသိုလ္ေတြမွာရွိတဲ့ သုေတသန စာတမ္းေတြမ်ားပါတယ္။ အမ်ားေလ့လာဖို႕ အဲဒိစာတမ္းေတြ အားလံုးစုစည္းျပီး ဘေလာ့မွာ တင္ေပးသြားပါမယ္။
၂၀ဝ၅-၆ ႏွစ္က စာတမ္းတစ္ခု လုပ္ခဲ့တယ္။ History of Meditation in Myanmar ( Burma ) အမည္။ University of Queensland, Australia ကို စာတမ္းမူၾကမ္းတင္ရာမွာ Master ဘြဲ႕အတြက္ Scholarship ရတယ္။ မတက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ ေနာက္တစ္ႏွစ္အၾကာ ျပည္ပတကၠသိုလ္က စာတမ္းေတြ ႏွင့္ ကိုယ္လုပ္ထားတဲ့ စာတမ္းကို ယွဥ္ၾကည့္ေတာ့ ကိုယ္လုပ္ထားတာ သုေတသန အဆင့္မမွီမွန္းသိတယ္။
ဒီဘေလာ့ဟာ ကိုယ္လိုဘဲ စာတမ္းလုပ္ေနသူ ေက်ာင္းသား ႏွင့္ ဝါသနာရွင္ ေတြအတြက္အေထာက္ကူအျဖစ္ မွ်သာရည္ရြယ္ပါေၾကာင္း။