12/26/09

ေတာင္ပန္နီ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ႏွင့္ ဒဂၤါးတု

ဒဂၤါးအတု
ဒဂၤါးအတု
ဒဂၤါးအတု

ေတာင္ပန္နီ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ႏွင့္ ဒဂၤါးတု

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ေငြစကၠဴ ေငြအေႂကြဒဂၤါး အတုမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ၾကံစည္ၾကသည့္နည္းတူ မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ကလည္းဒဂၤါးအတုမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ဘူးသည္။ ေငြကိုေၾကးနီမ်ားေရာစပ္၍ တံဆိပ္ေတာ္အတု ႐ိုက္ႏွိပ္ကာ သုံးစြဲၾကသည္။


ဒဂၤါးတုျပဳလုပ္သူမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီး တစ္ပါးျဖစ္သည္။ ထိုဘုန္းေတာ္ၾကီး စတင္ျပဳလုပ္ေသာ ဒဂၤါးတုမ်ားမွာ ၾကာလာသည့္အခါ ေၾကးနီမ်ားသည္ျဖစ္၍ ဥေဒါင္း႐ုပ္ အေတာင္ပန္က စတင္ကာ ေၾကးနီေရာင္ ေပၚလာသျဖင့္ ျမိဳ႕ဝန္ေထာင္မႉး ( တေထာင္မႉး ) တို႕စံုစမ္း စစ္ေဆးရမိရာတြင္ ထိုဘုန္းေတာ္ၾကီးကို ေမာင္းေက်ာ္ရာဇဝတ္ေတာ္ ေပးရဘူးေလသည္။

ထိုဘုန္းေတာ္ၾကီးကို " ေတာင္ပန္နီ ဘုန္းေတာ္ၾကီး" ဟု ၎ ထိုဘုန္းေတာ္ၾကီးျပဳလုပ္ေသာ ဒဂၤါးကို " ေတာင္ပန္နီဒဂၤါး" ဟု ၎ ေခၚေဝၚၾကသည္။ ထို အခ်ိန္က ဒဂၤါးမ်ားကို စစ္မစစ္ မွန္မမွန္ ၾကည့္႐ႉသုံးစြဲၾကရေၾကာင္းသိရသည္။

( ျမန္မာ ဒဂၤါးမ်ား ၊ သေျပညိဳ ေမာင္ကိုဦး ၊ စာေပဗိမာန္ ၁၉၇၀ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၃ )



မင္းတုန္းမင္း ေခတ္ ကတည္းက ဒဂၤါး အတု ေပၚ၊ မေပၚ ရဲရဲ မေျပာတတ္။ သို႕ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ေခတ္မွာ ေတာ့ ရတနာပံု ဒဂၤါးမွန္သမွ် ထိုင္း၊ အိႏၵိယ ႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြက အတုလုပ္ျပီးေရာင္းတယ္။ ေတာင္ပန္ မနီ ၊ ရင္အုပ္လည္း မနီ။ အေလးခ်ိန္မတူ ၊ ေငြသားစစ္စစ္ မသုံးတာကလြဲရင္ က်န္တာအကုန္နီးပါးတူတယ္။

ကိုလိုနီ ေခတ္ဦးကတည္းက ေပ်ာက္ပ်က္သြားခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ရတနာပံု ဒဂၤါး ပံုစံခြက္ေတြ ဘယ္ဆီထိ ခရီးဆက္တယ္ဆိုတာ မေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း
အေရတြက္ ၃၆ သန္းေက်ာ္ ထုတ္ခဲ့တဲ့ ဒဂၤါးအစစ္ေတြေရာ ၊ ခုေခတ္လုပ္ ဒဂၤါး အတုေတြပါ ကမၻာအႏွံ႕ခရီးဆက္ေနၾကေလရဲ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာေတြ ရတနာပံု ဒဂၤါး ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား အျမတ္တႏိုး ၊ အမွတ္တရ သိမ္းထားလဲ မသိ။

12/24/09

ပစပ္ရာဇဝင္

ေမွာ္ဘီ ဆရာသိန္းရဲ့ " ပါးစပ္ရာဇဝင္ " ပါ အေၾကာင္းရာ တခ်ိဳ႕ကို ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ၊ ေဒါက္တာ ရီရီ ႏွင့္ မၾကန္ တို႕ရဲ့ စာတမ္းငယ္ေတြ မွာ မၾကာခဏေဖာ္ျပတာ ဖတ္ဖူးပါလိမ့္မယ္။

သမိုင္း ပညာရွင္ " မၾကန္ " က ပါးစပ္ရာဇဝင္ကို " ဖတ္လို႕ ေကာင္းသည္။ ပါးစပ္ရာဇဝင္ ဆိုေတာ့လည္း မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ျပီး မေသခ်ာတာေတြလည္ ပါမွာေပါ့ေလ " ဆိုျပီး မွတ္ခ်က္ေပးတယ္ ။

ေမွာ္ဘီ ဆရာသိန္းရဲ့ " ပါးစပ္ရာဇဝင္ " မွာ ပါတဲ့ အေၾကာင္းရာေတြဟာ ေပစာ ၊ ပုရပိုဒ္စာ ေတြႏွင့္ သက္ၾကီးရြယ္အို ေတြရဲ့ ေျပာျပခ်က္ေတြကို အေျခခံထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သက္ဦး ဆံပိုင္ ဘုရင္ ႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ေအာက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျပည္သူ ၊ မင္းခစား အမတ္ေတြ ရဲ့ ခံစားခ်က္ " သေရာ္စာ " လို ျဖစ္ေန လို႕ ဘိုးေတာ္ ( ဗဒံုမင္း ) ႏွင့္ ဘၾကီးေတာ္ တို႕ တင္မကဘဲ အျခားက်န္ေနေသးတဲ့ ေခတ္ ႏွင့္ ဘုရင္ေတြ အတြက္ပါ ရွိသင့္ပါတယ္။


ေပးထားတဲ့ လင့္ ေတြက ေဒါင္း ယူႏိုင္ပါတယ္။
https://www.myanmarisp.com/history/History-eBooks/126%20PaSatYarZarWin.pdf/view

http://www.zshare.net/download/70319034c1750375/


စာအုပ္ ( PDF ) ဖိုင္ ကို ျမန္မာ့ သတင္း ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာအဖြဲ႕ ကေနယူထားပါတယ္။

12/15/09

ဥေဒါင္း ၊ ခြက္ေဒါင္း ၊ ကေဒါင္း

ေရွးေဟာင္း ဒဂၤါး ေလ့လာစုေဆာင္းသူမ်ားသူမ်ားကို ဒါေတြ သတိထားပါလို႕ ေျပာခ်င္တယ္

ရတနာပံု ေခတ္ ဒဂၤါး ေတြမွာပါတဲ့ ေဒါင္းတံဆိပ္ ကို ဥေဒါင္း ၊ ခြက္ေဒါင္း ၊ ကေဒါင္း စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာေနၾကတယ္။ မွန္တဲ့ လူ မွန္ႏိုင္တယ္။ ဘာျပဳလို႕ဆိုေတာ့ သုံးထားတဲ့ " ေဒါင္း " ႐ုပ္ေတြ မတူလို႕ပါ။
စုေဆာင္းလို႕ ရသမွ် ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။








( ပန္းခက္လို႕ ေျပာေနၾကတဲ့ အခက္ႏွစ္ခက္ ဟာလည္း မွန္ခ်င္မွ မွန္မယ္ ၊ တမတ္တန္ ေၾကးဒဂၤါး မွာသုံးထားတာ အခက္ႏွင့္မတူဘဲ အႏြယ္ႏွင့္ ပိုတူတယ္ )

12/12/09

ရတနာပံု တိုး ဒဂၤါး

ေဒါင္းဒဂၤါး ကို " ရတနာပံုေဒါင္းဒဂၤါး " လို႕ေရးရင္ ၊ တိုးဒဂၤါး ကိုလည္း ရတနာပံု တိုးဒဂၤါး လို႕ ေရွ႕မွာ
" ရတနာပံု" ထည့္ျပီး ေရးသင့္တယ္။

ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါး အေၾကာင္း သိပ္အသားေပးျပီးေရးတဲ့အခါ ရတနာပံုတစ္ေခတ္ တည္းမွာထုတ္လုပ္တာ ျဖစ္ပါလွ်က္ အျခားအမွတ္တံဆိပ္ပါ ဒဂၤါးေတြကို ေမွးမွိန္ေစပါတယ္။

ျမန္မာတို႕ရဲ့ အစဥ္လာ အေခၚအရ ဒဂၤါးဆိုတာ " အမွတ္တံဆိပ္" သို႕မဟုတ္ " စာ " ပါ ေရႊ သို႕မဟုတ္ ေငြ အျပားဝိုင္းငယ္ေတြကိုသာ ေခၚျခင္းျဖစ္တယ္။ ေၾကး၊ သံ ၊ ခဲ စတာေတြႏွင့္ လုပ္ထားတာမ်ိဳးကိုေတာ့ ေၾကးပိုက္ဆံ ၊ သံပိုက္ဆံ ၊ ခဲပိုက္ဆံ စသျဖင့္ေခၚၾကတယ္။ ဒဂၤါး လို႕မေခၚပါ။

မင္းတုန္းမင္း ေခတ္ ေရႊ ႏွင့္ ေငြ ဒဂၤါးေတြ ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္လို႕ အမ်ားစုေရးၾကတယ္။ သီေပါမင္း ေခတ္မွာ ေဒါင္းဒဂၤါးေတြကို ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္သုံးစြဲပါတယ္။ ၁၂၄၀ မွာ တိုးတံဆိပ္ ေၾကးဒဂၤါး ( ေၾကးပိုက္ဆံ ) ထပ္ထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ပံုကိုၾကည့္ပါ။


" တိုး " သတၱဝါ
" တိုးတံဆိပ္ေတာ္" စာတမ္း
( တိုး ဆိုတာ ျမင္း ႏွင့္ သမင္ သတၱဝါ ႏွစ္ေကာင္ကို ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ လာဒ္ေကာင္လို႕ အယူရွိတယ္။
သီေပါမင္းရဲ့ " တိုး " ဟာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြ ရဲ့ တိုး လို ၾကည့္မေကာင္းပါ ၊ ႐ုပ္ဆိုးလွတယ္ )


အျခား တဘက္မွာေတာ့
" ၁ူး သုံး ဒဂၤါး "
" ၈ ပံု တပံု "
" ၁၂၄၀ "
" အခက္ ၂ ခက္ " ( အခ်ိဳ႕က ဝိုက္ပန္းခက္လို႕ေျပာတယ္ )
" အခက္ ၂ ခက္ ရဲ့ၾကား မွာ ပန္းပြင့္ "
(ဘာပန္းပြင့္ မွန္းေသခ်ာမသိပါ၊အခက္ကို ဝိုက္ပန္းခက္လို႕ ဆိုရင္ ဒီအပြင့္ကို ဝိုက္ပန္းပြင့္လို႕ ဆိုႏိုင္မလားမသိပါ )



ေၾကးဒဂၤါး မွာပါတဲ့ ခုႏွစ္ " ၁၂၄၀ " ဟာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ခုႏွစ္ျဖစ္ပါမယ္။
သီေပါမင္းဟာ စေနသား ျဖစ္လို႕ စေနနံ( တ၊ ထ ၊ ဒ ၊ ဓ ၊ န ) ျဖစ္တဲ့အတြက္ တိုးတံဆိပ္ကို သုံးတယ္လို႕ အခ်ိဳ႕က ဆိုတယ္။ မွန္ခ်င္မွ မွန္မယ္။

မင္းတုန္းမင္းဟာ အဂၤါ သားျဖစ္လို႕ " ျခေသၤ႔ " တံဆိပ္ကို သုံးတယ္ဆိုရင္ စေနသားျဖစ္တဲ့ သီေပါမင္းဟာ " နဂါး " သုံးဖြယ္ရာရွိတယ္။ " နဂါး " မၾကိဳက္လို႕ " တိုး " သုံးသလားေတာ့မသိပါ။
ဘာအတြက္ ဘာေၾကာင္႔ရယ္လို႕ေတာ့ တပ္အပ္ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။

12/5/09

ရတနာပံု ျခေသၤ့ ဒဂၤါး

က်ပ္သုံး ေရႊဒဂၤါး

မင္းတုန္းမင္း ေခတ္မွာ ေဒါင္းဒဂၤါး ေတြကို ခပ္လုပ္သုံးစြဲခဲ့တယ္ဆိုတာ အထူးေျပာစရာမလိုေတာ့ပါ။
ေဒါင္းတံဆိပ္အျပင္ တျခား အမွတ္တံဆိပ္ေတြျဖစ္တဲ့ " ျခေသၤ့ ၊ ယုန္ ၊ တိုး (လာဒ္ေကာင္ လို႕ အယူရွိတယ္ ၊ သမင္ ႏွင့္ ျမင္း သတၱဝါ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ အေကာင္ )" ေတြရွိေသးတယ္ဆိုတာ မွတ္ဖို႕လိုေသးတယ္။

ေရႊ ၊ ေငြ ၊ ေၾကး ၊ သံ ၊ ခဲ စတဲ့ သတၳဳပစၥည္းေတြ ကို အသုံးျပဳတယ္။ တန္ဖိုးေတြက ( တက်ပ္ ၊ ငါးမူး ၊ တမတ္ ၊ တမူး ၊ တပဲ )တို႕ျဖစ္တယ္။ သို႕ေသာ္ ဘယ္အမွတ္တံဆိပ္ ကို ဘယ္သတၳဳပစၥည္းသုံးျပီး ဘယ္ေလာက္ တန္ဖိုးေတြႏွင့္ ထုတ္တယ္ဆိုတာ သိဖို႕လိုမယ္။ ရတနာပံု ေရႊ ျခေသၤ့ ဒဂၤါး အေၾကာင္း အက်ဥ္း ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။ ပံုကို ၾကည့္ပါ။

မူးသုံး ေရႊဒဂၤါး
ယခင္
" ေဒါင္း" ႐ုပ္ေနရာမွာ " ျခေသၤ့ " ႐ုပ္
"
ေဒါင္းတံဆိပ္ေတာ္
" ေနရာမွာ "ျခင္ေသ့ တံဆိပ္ေတာ္ "
" ၁၂၁၄ " ခုႏွစ္ ေနရာမွာ " ၁၂၂၈ " ျဖစ္လာတယ္။ ဒဂၤါး ရဲ့ ျခားတဘက္မွာ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ စာတမ္း ႏွင့္ စံုပန္းခက္ ၂ ခက္ ကေတာ့ အေျပာင္းလဲမရွိ။

မင္းတုန္းမင္း ဟာ အဂၤါးသားျဖစ္လို႕ ျခေသၤ့ ႐ုပ္ကို သုံးတယ္။
၁၂၂၈ ကေတာ့ ျခေသၤ့တံဆိပ္ပါ ေရႊဒဂၤါး ေတြ အမွန္တကယ္ စတင္ထုတ္လုပ္တဲ့ ခုႏွစ္ျဖစ္မယ္။
( မွားေနရင္ ေျပာခဲ့ပါ။)



" သကၠရာဇ္ ၁၂၂၇ ခု တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္ ၊ စေနေန႕ ၊ နံနက္တခ်က္တီးေက်ာ္ အခ်ိန္အခါေတာ္ ႏွင့္ အေျမႇာက္သံ (၃) ခ်က္ၾကားျပီးလွ်င္ ဥေဒါင္း ရုပ္တံဆိပ္အျပင္ ျမန္မာ အကၡရာႏွင့္ အရံတံဆိပ္ေတာ္တဖက္ ၊ စံုပန္းႏြယ္ရင္းဖ်ားတပ္လ်က္ ၊ ၎ အတြင္း ဘဝရွင္မင္းတရားၾကီး နန္းတက္ေတာ္မူသည့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၄ ခု ၊ ၎ အထက္ က်ပ္သုံးဒဂၤါး ၊ ၎ပန္းႏြယ္အျပင္ ျမန္မာဘာသာေရး အရံအကၡရာ ရတနာပံု ေနျပည္ေတာ္ တဖက္ႏွင့္ က်ပ္သုံး ဒဂၤါးေတာ္မ်ားကို ခတ္လုပ္ေစ၍ တိုင္းၾကီး ျပည္ၾကီး အဂၤါရပ္ႏွင့္ အညီ ခ႐ိုင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အႏွံ႕အျပားသုံးစြဲၾကရ၏။ ထို႕ေနာက္ ေငြ ငါးမူးေစ့ ၊ မတ္ေစ့ ၊ မူးေစ့ ၊ ပဲေစ့ မ်ားႏွင့္ သံပိုက္ဆံ ၊ ေၾကးနီပိုက္ဆံ ၊ ခဲပိုက္ဆံမ်ားကိုလည္း ခတ္လုပ္ေစ၍ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း သုံးစြဲ ၾကရသည္။ ထို႕အျပင္ ေရႊဒဂၤါး ၊ ေရႊမတ္ေစ့ ၊ ေရႊမူးေစ့ မ်ားကိုလည္း ခတ္လုပ္ေစသည္ " လို႕ ေရႊနန္းသုံး ေဝါဟာရ အဘိဓာန္ မွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ( ေရႊနန္းသုံး ေဝါဟာရ အဘိဓာန္ ကို ဘယ္သူေရးတယ္၊ ဘယ္ႏွစ္ခုႏွစ္ ၊ ဘယ္လို ေရးတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ခ်ရလဲဆိုတာ သိဖို႕ လိုအပ္ေသးတယ္ )

ေဒါက္တာ သန္းထြန္း



ျမန္မာ့သမိုင္း ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အတြက္ အမွန္တကယ္ အလုပ္လုပ္ ျပီး ေက်းဇူးျပဴ ခဲ့တဲ့ ပညာရွင္
( ျမန္မာႏိုင္ငံသား ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသား )ေတြရဲ့ ကိုယ္ေရး ရာဇဝင္ အက်ဥ္း ကို စုစည္းေဖာ္ျပ ခ်င္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၃၀ ၂၀၀၉ မွာ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့တာ ၄ ႏွစ္ျပည့္ သြားျပီျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ရဲ့ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ အက်ဥ္း ကို စတင္ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။။.

ေဒါက္တာ သန္းထြန္း
( ၁၉၂၃-၂၀၀၅ )

၁၉၂၃ ဧျပီ ၆ ေသာၾကာေန႕တြင္ အဖ ဦးဘိုးေတြ အမိ ေဒၚသင္တို႕မွ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပုသိမ္ခ႐ိုင္ ၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းျမိဳ႕ ၊ ေဒါင့္ၾကီးရြာ၌ ဖြားျမင္သည္။ ေမြးခ်င္း ငါးေယာက္တြင္ ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္၍ အမည္ရင္း သန္းထြန္း ။

၁၉၃၈ မတ္တြင္ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဟိုက္စကူးဖိုင္နယ္ စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္။

၁၉၃၉ ဩဂုတ္လတြင္ ရန္ကုန္ ယူနီဘာစီတီ၌ စတင္ပညာသင္။

၁၉၄၁ မတ္တြင္ အိုင္ေအ ( ဝိဇၨာ ေအာက္တန္း ) ေအာင္ ။

၁၉၄၂ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဖခင္၏တိုက္တြန္းမႈျဖင့္ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းဘုရားၾကီးတိုက္ ဦးဉာဏိႆရထံ၌ ဇာတာဖြဲ႕နည္း ၊ ျပကၡဒိန္လုပ္နည္း ၊ ေနၾကတ္ ၊ လၾကတ္ ၊အာယုဒါယတို႕ သင္သည္။ သၾကၤန္စာေရးသား၍ အစိုးရထုတ္ေဝခြင့္ရအျပီး ပံုႏွိပ္ခ်ိန္တြင္ ဗုံးက်သည့္အထဲပါသြားသည္။

၁၉၄၃ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း အာရွလူငယ္ အတြင္းေရးမႉး။

၁၉၄၅ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ဖ - ဆ - ပ - လ ၏ ပထမဦးဆုံး ဥကၠ႒။

၁၉၄၆ မတ္တြင္ ဝိဇၨာဘြဲ႕။ ဇြန္ ၁ တြင္ ရကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန၌ အခ်ိန္ပိုင္းနည္းျပ၊ ဝိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္း ကို ဆက္လက္ တက္ေရာက္။

၁၉၄၇ မတ္တြင္ ဝိဇၨာ (ဂုဏ္ထူး ) ဘြဲ႕။ ဇြန္ ၁ တြင္ အခ်ိန္ျပည့္နည္းျပ။

၁၉၄၈ ေအာက္တိုဘာ ၁၉ တြင္ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း၊ ကြမ္းယာရြာမွ ဦးဘိုးျမိဳင္ ၊ ေဒၚျမ တို႕၏ သမီး ေဒၚခင္ရီ ႏွင့္ လက္ထပ္။

၁၉၅၀ မတ္တြင္ သမိုင္းမဟာ ဝိဇၨာ ဘြဲ႕။ ဇြန္ ၁၀ တြင္ လက္ေထာက္ ကထိက။

၁၉၅၁ ဥပေဒ သင္တန္းတက္။

၁၉၅၂-၁၉၅၆ ဥပေဒဘြဲ႕။ ကိုလံဘို စီမံကိန္း ျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေကာ္နဲလ္ တကၠသိုလ္ ( Cornnell University ) ပညာသင္ဆုရ။ အစိုးရပညာသင္ အျဖစ္လည္း အေရြးခ်ယ္ခံရ၍ မိမိဆႏၵျဖင့္ လန္ဒန္ တကၠသိုလ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့။ ေအာက္တိုဘာမွ ၁၉၅၆ ဇန္နဝါရီ အထိ လန္ဒန္ တကၠသိုလ္ တြင္ ပါရဂူဘြဲ႕ သင္တန္းတက္။ ပါေမာကၡ လုစ္ ၏ တိုက္တြင္းမႈျဖင့္ " ပုဂံေခတ္ သာသနာဝင္ " Buddhist Church Pagan Period " စာတမ္းကို တင္သြင္း၍ Ph. D, ဘြဲ႕ရ။ စာတမ္းၾကီးၾကပ္သူမွာ ပါေမာကၡ ေဟာျဖစ္ျပီး ယင္းစာတမ္း အတြက္ ဘီစီေလာ ဆုရ။

၁၉၅၆ ေမ ၁ တြင္ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္။ ဇြန္ ၁၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန လက္ေထာက္ကထိက ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသန အသင္း ရာသက္ပန္ အသင္းဝင္။ ႏိုဝင္ဘာ ၃ တြင္ တပ္မေတာ္ ေမာ္ကြန္းတိုက္၌ သုေတသန အရာရွိခ်ဳပ္ ႏွင့္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္။

၁၉၅၇ ဇန္နဝါရီ ၈ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန ၌ လက္ေထာက္ ကထိက။

၁၉၅၈ ဇြန္ ၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန အေနာက္တိုင္း ရာဇဝင္ ကထိက။

၁၉၆၀ ႏိုဝင္ဘာ ၅ တြင္ အေရွ႕တိုင္း သမိုင္းကထိက။

၁၉၅၈- ၆၁ ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသန အသင္း ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာ။

၁၉၅၉-၆၁ ျမန္မာ့သမိုင္း ေကာ္မရွင္က ထုတ္ေဝေသာ သမိုင္းတံခြန္ ဂ်ာနယ္တြင္ တြဲဖက္ အယ္ဒီတာ။

၁၉၆၅-၈၂ ေအာက္တိုဘာ ၁ တြင္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာႏွ ပါေမာကၡ။

၁၉၈၂ စက္တင္ဘာ ၁၇ တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ က်ိဳတို တကၠသိုလ္၊ အေရွ႕ ေတာင္ အာရွ ဌာနတြင္ သုေတသန ပညာရွင္အျဖစ္ အမႈထမ္။

၁၉၈၃ ဧျပီ ၆ တြင္ သက္ျပည့္ အျငိမ္းစားယူ။ ေအာက္တိုဘာ ၁ တြင္ တိုက်ိဳ ႏိုင္ငံျခားဘာသာတကၠသိုလ္ အာရွႏွင့္ အာဖရိက ဘာသာစကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေလ့လာေရးဌာနတြင္ သုေတသန ပညာရွင္။ အင္ဒို တရုတ္ ဌာန ျမန္မာဘာသာစကား ဧည့္ပါေမာကၡ။

၁၉၈၇ ဇန္နဝါရီ ၁ တြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း အီလီႏြိဳက္ တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန ဧည့္ပါေမာကၡ။

၁၉၈၈ ဇန္နဝါရီ ၁ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းေလ့လာေရးအတြက္ ျပဴစုခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမိန္႕ေတာ္မ်ား၊ ေအဒီ ၁၅၉၈- ၁၈၈၅ The Royal Orders of Burma A.D 1598- 1885 ( ROB 10 Vols.) အတြက္ လန္ဒန္ တကၠသိုလ္ က D. Lit., ဘြဲ႕ ခ်ီးျမႇင့္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမိန္႕ေတာ္မ်ား ၁၀ တြဲကို ၁၉၈၃- ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တိုယိုတာေဖာင္ေဒးရွင္း မွ တာဝန္ယူ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝ။

၁၉၉၀ ဧျပီ ၁၂ တြင္ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္။

၁၉၉၁ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ တြင္ ျမန္မာစာအဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ခန္႕အပ္ခံရ၍ ျမန္မာ - အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ ျပဳစုေရးတြင္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္။ စက္တင္ဘာ ၂၆ တြင္ ျမန္မာသမိုင္း ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္။

၁၉၉၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာန ဖြင့္လွစ္ေရးအတြက္ တာဝန္ေပးအပ္ခံရ။

၁၉၉၃ ဇြန္ ၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာန အခ်ိန္ပိုင္း ပါေမာကၡ ။

၁၉၉၆ ဇြန္ ၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန အခ်ိန္ပိုင္း ပါေမာကၡ ။

၂၀၀၀ ဂ်ပန္ ဖုကုအိုက ပညာရွင္ဆုရ။

၂၀၀၁ ဇြန္ ၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေရွ႕တိုင္းပညာဌာန အခ်ိန္ပိုင္း ပါေမာကၡ ။ ေခတ္ေဟာင္း ျမန္မာ ရာဇဝင္ ( ၁၉၆၄ )၊ နယ္လွည့္ ရာဇဝင္ (၁၉၆၈ ) ႏွင့္ ငါေျပာခ်င္သမွ် ငါ့အေၾကာင္း ( ၂၀၀၁ ) အပါအဝင္ စာအုပ္ေပါင္း ( ၃၀ ) ေက်ာ္ ျပဳစုခဲ့။

၂၀၀၅ ႏိုဝင္ဘာလ ၃၀ ရက္ ဗုဒၶဟူး ေန႕ နံနက္ ၃း၃၀ တြင္ မႏၴေလး ျမိဳ႕ ၌ ကြယ္လြန္ခဲ့။

( အေစာဆုံး အကၡရာတင္ တိုင္းရင္းျမန္မာမွတ္တမ္းမ်ား ၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ၊ စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ )


ဒိထက္ ပိုသိခ်င္ရင္ေတာ့ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳဳပၸတၱိ ျဖစ္တဲ့ " ငါေျပာခ်င္သမွ် ငါ့အေၾကာင္း " စာအုပ္ဖတ္ပါ။

12/1/09

ေဒါင္း တံဆိပ္



" သကၠရာဇ္ ၁၂၂၇ ခု တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္ ၊ စေနေန႕ ၊ နံနက္တခ်က္တီးေက်ာ္ အခ်ိန္အခါေတာ္ ႏွင့္ အေျမႇာက္သံ (၃) ခ်က္ၾကားျပီးလွ်င္ ဥေဒါင္း ရုပ္တံဆိပ္အျပင္ ျမန္မာ အကၡရာႏွင့္ အရံတံဆိပ္ေတာ္တဖက္ ၊ စံုပန္းႏြယ္ရင္းဖ်ားတပ္လ်က္ ၊ ၎ အတြင္း ဘဝရွင္မင္းတရားၾကီး နန္းတက္ေတာ္မူသည့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၄ ခု ၊ ၎ အထက္ က်ပ္သုံးဒဂၤါး ၊ ၎ပန္းႏြယ္အျပင္ ျမန္မာဘာသာေရး အရံအကၡရာ ရတနာပံု ေနျပည္ေတာ္ တဖက္ႏွင့္ က်ပ္သုံး ဒဂၤါးေတာ္မ်ားကို ခတ္လုပ္ေစ၍ တိုင္းၾကီး ျပည္ၾကီး အဂၤါရပ္ႏွင့္ အညီ ခ႐ိုင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အႏွံ႕အျပားသုံးစြဲၾကရ၏။ "
( ေရႊနန္းသုံး ေဝါဟာရ အဘိဓာန္ )

ဒဂၤါး မွာ ပါတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါ

၁။ ၁၂၁၄ ခုႏွစ္ ဟာ မင္းတုန္းမင္း နန္တက္တဲ့ ခုႏွစ္ကို ရည္ရြယ္တယ္။

၂။ သစ္ခက္ ၂ ခက္ ဟာ စံုပန္းခက္ ျဖစ္တယ္။ ( တခ်ိဳ႕ က စံုပန္းေခြ လို႕ေျပာတယ္၊ ေသျခာၾကည့္ရင္ ေခြထားတာ မဟုတ္မွန္းသိသာတယ္ )
ေရႊနန္းသုံး ေဝါဟာရ အဘိဓာန္ အရ စံုပန္းႏြယ္ လို႕ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္/ဘာအတြက္ သုံးလဲ မသိေသးပါ။

၃။ ေဒါင္း ( ေဒါင္း ကေနဟန္ လို႕အခ်ိဳ႕ကဆိုတယ္၊ အခ်ိဳ႕က ဥေဒါင္းလို႕ ေရးတယ္ )

ဘာေၾကာင့္ ေဒါင္း႐ုပ္ကို ခပ္လုပ္ အသုံးျပဳေစသလဲဆိုတာ စိတ္ဝင္စားစရာျဖစ္တယ္။ ေလာေလာဆယ္ အေျဖေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရထားတယ္။ ဘယ္ဟာ အမွန္ယူရမွန္း မသိေသးပါ။

မင္းတုန္းမင္းဟာ ျမန္မာမင္းေတြရဲ့ ႐ိုးရာအစဥ္လာတိုင္း ေလာကီပညာ ေတြကို အားကိုးတယ္။ ေဗဒင္ ပုဏၰားေတြကို ေဗဒင္ေမးရာမွာ ေဒါင္း႐ုပ္ သုံးဖို႕ အေျဖရတယ္။ ပညာရွိ အမတ္ေတြရဲ့ ေလွ်ာက္တင္ခ်က္အရ ေနမင္းရဲ့ ကိုယ္စားအမွတ္အသားျဖစ္လို႕ ေဒါင္း႐ုပ္ ကို သုံးတယ္လို႕ လဲဆိုရဲ့။ သာကီဝင္မင္း ေတြရဲ့ အမွတ္ လကၡဏာ လို႕လဲဆိုျပန္တယ္။ အေနာက္တိုင္း ပညာရွင္တို႕ရဲ့ အဆိုကေတာ့ " ေဒါင္း " ႐ုပ္ဟာ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕ ဆိုထားျပန္ပါေသးတယ္။

11/28/09

ဘုရင္ႏွစ္ပါး ေငြ ၂၈ သန္း

မင္းတုန္းမင္း
( ပံုကို cmsmdy.blogspot.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ )


သီေပါမင္း
( ပံုကို my-myitkyina.blogspot.com မွကူးယူေဖာ္ျပသည္။ )

ကြၽန္ေတာ့အမွားကို ကြန္မန္႕ေရးျပီး ေထာက္ျပရင္း လင္႔ပါ ေပးထားခဲ့တဲ့အတြက္ သမိုင္းပညာရွင္ မၾကန္ ( ေဒၚၾကန္ ) ရဲ့ " ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါး " စာတမ္းကို " ျမန္မာ့ သတင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာအဖြဲ႕ " https://www.myanmarisp.com မွာ သြားဖတ္ရတယ္။ ကြန္မန္႕ ေရးေပးခဲ့တဲ့ အမည္မေဖာ္လိုသူကို သိပ္ေက်းဇူးတင္တယ္။
အဲဒိ ဆိုဒ္မွာ သမိုင္း/ သုေတသန ဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါး အေတာ္မ်ားမ်ားတင္ေပးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕စာတမ္းေတြကျဖင့္ ခုခ်ိန္ အျပင္မွာ ဝယ္လို႕ရမယ္ မထင္။ ကြၽန္ေတာ့အတြက္ေတာ့ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ စာၾကည့္တိုက္ ျဖစ္လို႕ ေရွးျမန္မာကို လာတဲ့သူမ်ား အဲဒိဆိုဒ္ကိုလည္းသြား လို႕ညြန္ပါရေစ။


ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ေတြထဲက ေနာက္ဆုံးမင္းဆက္ႏွစ္ဆက္ျဖစ္တဲ့ မင္းတုန္းမင္း ႏွင့္ သီေပါမင္း တို႕ဟာ ကုန္းေဘာင္ဆက္ဘုရင္ေတြထဲမွာ အခ်မ္းသာဆုံးမင္းေတြလို႕ အေသအခ်ာ မေျပာႏိုင္ေတာင္ " ေငြအသုံး အင္မတန္ၾကမ္းတဲ့ မင္းေတြ " လို႕ ေျပာခ်င္တယ္။

မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္အေထြေထြ ေရာင္းဝယ္မႈ တန္ဖိုး တစ္ႏွစ္ကို ပ်မ္းမွ် ေပါင္ သုံးသန္း ရွိတယ္။ သီေပါမင္း လက္ထက္မွာ ပ်မ္းမွ် ေပါင္ သုံးသန္း ႏွစ္သိန္း ျဖစ္လာတယ္။ ဒါဟာ စာရင္းအတိက်မဟုတ္ေသးပါ။ ဒိထက္ပိုႏိုင္တယ္။ အဂၤလိပ္ကုန္သည္ေတြ အေရာင္းဝယ္ပ်က္တယ္လို႕ စြပ္စြဲတဲ့ ၁၈၈၃-၄ ခုႏွစ္မွာေတာင္ သုံးသန္း ငါးသိန္းဖိုး ေရာင္းဝယ္ျဖစ္တယ္။ အဲလို ေရာင္းဝယ္မႈေတြကရတဲ့ အေကာက္အခြန္ေတြ ဘုရင့္ ဆီဆက္သြင္းရတယ္။ ၁၈၆၅ ခုႏွစ္ ကေနစတြက္ရင္ဘဲ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္အထိ အႏွစ္ ၂၀ ကာလအတြင္း ျဗိတိသွ်သုံး ေပါင္ေငြ သန္း ၆၀ ေက်ာ္ ကုန္သြယ္မႈ မွ အခြန္ေငြေတြ ျမန္မာဘုရင့္ဆီေရာက္ပါမယ္။

" ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါးမ်ားကို မင္းတုန္းမင္း (၁၈၅၂ - ၁၈၇၈) လက္ထက္ သကၠရာဇ္ ၁၂၂၇ (၁၈၆၅) ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါး စက္႐ံု၌ စတင္ ခတ္လုပ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ေခတ္မီ တိုးတက္ေရး အတြက္ တည္ေထာင္ လုပ္ေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား အနက္ အေရးပါေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တရပ္ ျဖစ္၏။ အစဥ္အလာ သုံးစြဲေနခဲ့ေသာ အတံုးအခဲ အသျပာ စနစ္ကို ဒဂၤါးမ်ား သြင္းလုပ္္ ထုတ္ေဝ အစားထိုးျခင္းျဖင့္ ေရာင္းဝယ္ေရးတြင္ ပဓာနက်ေသာ ေငြေၾကးစနစ္ကို ျပဳျပင္ခဲ့သည္။ " လို႕ မၾကန္ရဲ့ စာတမ္းမွာ ေရးထားတယ္။ သမိုင္းဆရာေတြ ျမင္ထားတဲ့ ဒီအခ်က္ကို ျငင္းစရာမရွိ။ အျခားစက္႐ံုေတြ အမွန္တကယ္ တိုးတက္တယ္။ သို႕ေသာ္ ဒဂၤါးစက္႐ံုမပါ။

ရတနာပံု ဒဂၤါးေတြဟာ ထုတ္လုပ္စမွာ တိက်ျပီး အရည္ေသြးစံခ်ိန္မွီတယ္။ အဂၤလိပ္အစိုးရ ဒဂၤါး ႏွင့္ ျမန္မာ ဒဂၤါးတန္းဖိုး တူတယ္။ သို႕ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမႈထမ္းအရာရွိေတြအပါဝင္ စက္႐ံုဝန္ထမ္းေတြ အက်င့္ပ်က္လို႕ ဒဂၤါးေတြ တိက်မႈမရွိေတာ့သလို အရည္ေသြးစံခ်ိန္ မမွီေတာ့ပါ။ ျမန္မာ ရတနာပံု ဒဂၤါးသုံးစြဲမႈ တရားဝင္ေငြေၾကးအျဖစ္မွ ရပ္စဲခံလိုက္ရတဲ့အထဲမွာ ဒီအခ်က္ဟာလည္း သိပ္အေရးပါတယ္။

ေငြေၾကး ဒဂၤါး ထုတ္လုပ္ပံု ၊ တန္ဖိုး ႏွင့္ အရည္ေသြးစံခ်ိန္ ထိမ္းသိမ္းပံု ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒသ စတာေတြကို အဂၤလန္ ႏွင့္ အိႏၵိယ ကေန သင္ယူနည္းခံ ခဲ့လို႕ " မူ " ေကာင္းေသာ္လည္း " လူ " မေကာင္းလို႕ ရည္ရွည္မခံ။


မင္းမိန္႕ ႏွင့္ ရတနာပံု ဒဂၤါးေတြကို စတင္သုံးစြဲေစရာမွာ " တိုင္းၾကီး ျပည္ၾကီးအဂၤါရပ္ႏွင့္ အညီ ခ႐ိုင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အႏွံ႕အျပားသုံးစြဲၾကရ၏ " လို႕ေရႊနန္းသုံး ေဝါဟာရအဘိဓာန္ မွာေဖာ္ျပထားတယ္။ သို႕ေသာ္ ရတနာပံု ဒဂၤါးေတြ စသုံးျပီဆိုရင္ဘဲ ကုန္းေစ်းႏႈန္း မူလထက္ ပိုလာတယ္။ အရပ္စကားႏွင့္ ေျပာရရင္ ေစ်းၾကီးလာတယ္။ ဒါကို စာဆို ဦးပုညက " ႏွစ္ျပားတန္ ႂကြယ္ထမင္းရယ္နဲ႕ ၊ သည္လည္ပင္း ၾကိတ္လို႕သာျမိဳ " လို႕ ရြဲ႕ျပီးေရးတယ္။

မင္းတုန္းမင္းဟာ စက္႐ံုက အတိုင္းဆမရွိ ထြက္လာတဲ့ ဒဂၤါးေတြကို အသုံးျပဳျပီး မင္းမႈထမ္းေတြရဲ့ လုပ္ခလစာေတြကို တိုးေပးတယ္။ ဆုေတာ္ လာဒ္ေတာ္ေတြေပးတဲ့ အခါ စက္႐ံုထြက္ ဒဂၤါးေတြသုံးျပီး ေရွးကထက္ ပိုေပးတယ္။ အဂၤလိပ္ ၊ ျပင္သစ္ ၊ ဂ်ာမန္ ၊ တရုတ္ ႏွင့္ ကုလား ကုန္သည္ေတြက ကုန္ပစၥည္းေတြြကို အဆမတန္ ေစ်းတင္ျပီးေရာင္းရာမွာ အဓိက ဝယ္သူ ( Buyer )ဟာ ဘုရင္ႏွင့္ မိဖုရားေတြ ၾကီးစိုးတဲ့ နန္းတြင္းသာျဖစ္တယ္။

ေငြေၾကးအျဖစ္ ဒဂၤါးေတြကို အသုံးျပဳလာတဲ့အခါ ေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ရာမွာ ေရွးကထက္ ပိုျမန္ဆန္လြယ္ကူလာတယ္။ စုေဆာင္း ထိမ္းသိမ္းရတာ လြယ္ကူျပီး ၾကာရွည္ခံတဲ့တြက္ ျပည္သူ ျပည္သားေတြကလည္း အသာတၾကည္လက္ခံ သုံးစြဲၾကတယ္။ သို႕ေသာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ လူေနမႈစနစ္မွာ လာဒ္ေပး၊ လာဒ္ယူမႈေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ အက်င့္ပ်က္ဝန္ထမ္းေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ ရာဇဝတ္မႈေတြ ေရွးကထက္ပိုမ်ားလာတယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈ စနစ္တက်မရွိ တဲ့ ေငြေၾကးစနစ္ေၾကာင့္ ျမန္မာလူေနမႈစနစ္ သိသိသာသာ ပ်က္ယြင္းလာတယ္။ ဒါကို အခ်ဳပ္တန္း ဆရာေဖက " ျဗဟၼစိုရ္ေလးမည္ ၊ မတည္ၾကည္ ကုန္ကင္းလို႕ ၊ ေငြအရင္းမင္းမူသည့္တာ၊ တင့္တယ္လွပါ၊ လူေရတတ္မ်က္ႏွာငယ္၊ စကၠဝါနယ္ဝန္းသို႕ေလး " ဆိုျပီးေရးခဲ့တယ္။

မင္းတုန္းမင္း ကို သာသနာျပဳမင္းရယ္လို႕ ဆိုၾကတယ္။ စက္႐ံုထြက္ ဒဂၤါးေတြသုံးျပီး ရဟန္းႏွင့္ ေက်ာင္းတိုက္ေတြကို လႉဒါန္းမႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒိအခ်ိန္ ခန္႕မွန္းေျခ ေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ခန္႕ရွိတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြကို စာသင္၊ စာခ် အစျပဳလို႕ ၾကီးငယ္ ဝါစဥ္အလိုက္ ရဟန္းတစ္ပါးလွ်င္ အနည္းဆုံး ၂ က်ပ္ ကေန အမ်ားဆုံး ၅၀၀ က်ပ္အထိ ေက်ာင္းတိုက္ေတြကို ေထာက္ပန္႕ လႉဒါန္းမႈေတြ လုပ္တယ္။ အခ်ိဳ႕ဆရာေတာ္မ်ားက မၾကိဳက္ပါ။

မဟာဝိသုဒၶါရာမ ဆရာေတာ္က ရဟန္းေတြ ေဒါင္းခြက္ခံရသလို မသင့္ေတာ္လို႕ ေရးရာမွာ " မိုးေလးခ်ဳပ္လို႕ ျပန္ခ်ိန္ေတာ္၊ ျမတ္စြယ္ေတာ္ ေပၚသည့္ေခ်ာင္းမွာ၊ ေဒါင္းေတြကေအာ္။ ေဒါင္းေအာ္ရင္ လူၾကိဳလြတ္ပါ့၊ ပ်ိဳတို႕ေမာင္ ဝါဝါဝတ္ကို ေဒါင္းခြပ္ခ်ည့္ေလး " လို႕ေရး ခဲ့ တယ္။


သီေပါမင္း လက္ထက္မွာ အရပ္ရပ္ စီးပြါးကုန္သြယ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာလို႕ အခြန္ေတြပိုရလာတယ္။ ထို႕အတူ ဘုရင့္ ႏွင့္ မိဘုရားတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ အသုံးစရိတ္လည္းပိုမ်ားလာတယ္။ ကုန္သည္ေတြၾကားမွာ ျမန္မာဘုရင္ဟာ အသစ္အဆန္းပစၥည္းေတြအတြက္ အသုံးျဖဳန္းၾကီးတယ္လို႕ ေျပာစမတ္ျပဳၾကတယ္။

အမွတ္တံဆိပ္အသစ္ေတြႏွင့္ ေငြဒဂၤါးေတြ ပိုထုတ္သုံးလာတယ္။ စက္႐ံုထြက္ ဒဂၤါးေတြအားကိုးႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း ၊ မိုးကုတ္ ပတၱျမားလုပ္ငန္းေတြကို ဘုရင့္စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ ေျပာင္းဖို႕လုပ္တယ္။ မေအာင္ျမင္။


ႏိုင္ငံျခားျပန္ သံအမတ္ေတြရဲ့ အၾကံေပးခ်က္အရ စက္႐ံုထြက္ ဒဂၤါးေတြ အသုံးခ်ဖို႕ရာ " ထီ " ႐ံုေတြ ဖြင့္တယ္။ ေသာင္းစုထီေတြ ေပါက္တဲ့အခါ စက္႐ံုထြက္ ေဒါင္းဒဂၤါးေတြထုတ္ေပးတယ္။

မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ကေန သီေပါမင္း လက္ထက္ အထိ ထုတ္သုံးလာတဲ့ ေငြဒဂၤါးေတြရဲ့ တန္ဖိုး ႏွင့္ အေရတြက္ကို စနစ္တက် ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႕ ဥပေဒ မရွိ။ တိက်တဲ့ စာရင္း ဇယားမရွိ။

ေငြဒဂၤါးစက္႐ံုက စတင္ထုတ္လုပ္တဲ့ ၁၈၆၅ ခုႏွစ္ကေန ၁၈၈၅ ခုႏွစ္အထိ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း ျမန္မာဘုရင္ ႏွစ္ပါးဟာ ေငြဒဂၤါးအေရတြက္ ၃၆သန္းေက်ာ္၊ တန္ဖိုးေငြ ၂၈ သန္းေက်ာ္ ထုတ္သုံးခဲ့တယ္။

မၾကန္ ရဲ့ ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါး

ျမန္မာ ဒဂၤါးေတြအေၾကာင္း ေလ့လာေနတာၾကာပါျပီ။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ က်မ္းကိုး စာအုပ္၊ စာတမ္း မ်ားမ်ားစားစားမရွိပါ။ ခုေနာက္ဆုံး အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ထြက္ သန္းထြန္း (ေဒးဒရဲ ) ျပဳစုတဲ့ Auspicious Symbols and Ancient Coins of Myanmar စာအုပ္ကိုေတာ့ မဖတ္ရေသးပါ။ ရခိုင္သမိုင္း ပညာရွင္ေတြေရးသားျပဳစုထားတဲ့ ရခိုင္ ဒဂၤါး စာအုပ္ေတြကို ရွာရတာ ပိုျပီးခက္ခဲတယ္ ။

ျမန္မာ ဒဂၤါးေတြအေၾကာင္း ဆာ အာသာ ဖယ္ရာ ( Sir Authur P. Phayre ) ေရးတဲ့ COINS OF ARAKAN, OF PEGU, AND OF BURMA စာအုပ္TRUBNER & CO., 57 AND 59, LUDGATE, LONDON စာအုပ္တိုက္ကေန ၁၈၈၂ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ အဲဒိစာအုပ္ လန္ဒန္ မွာစတင္ထုတ္ေဝတဲ့ အခ်ိန္ဟာ အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါမင္း အုပ္ခ်ဴပ္ေနဆဲ အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။

ထုတ္ေဝခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းရာေက်ာ္ၾကာေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္းဘဲ သူကိုယ္တိုင္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဖယ္ရာျပတိုက္မွာ စုေစာင္းထားတဲ့ ဒဂၤါးေတြကို အေျခခံျပီးေရးတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ အခိုင္မာဆုံး သက္ေသခံစာအုပ္ျဖစ္သလို ဖယ္ရာရဲ့စာအုပ္ဟာ ျမန္မာ ဒဂၤါးေတြအေၾကာင္း ကမာၻကသိေအာင္ ခ်ျပတဲ့ ပထမဆုံးစာအုပ္ျဖစ္မယ္။

ျမန္မာ ဒဂၤါးေတြလို႕ ဆိုရာမွာ ပ်ဴဒဂၤါး ၊ ရခိုင္ ဒဂၤါး ၊ မြန္ ဒဂၤါး ေတြကို လူသိမ်ားတယ္။ သို႕ေသာ္ တနသၤာရီ ဒဂၤါးလို႕လူသိမ်ားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္း ကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသသုံးဒဂၤါး ေတြကိုေတာ့ျဖင့္ လူသိနည္းေနပါေသးတယ္။

ဘုရင့္ေနာင္ ( ၁၅၅၁ - ၁၅၈၁ ) လက္ထက္ မွာလည္းဘဲ ဒဂၤါးေတြ သုံးခဲ့ေသးတယ္လို႕ သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြရွိတယ္။ အဲဒိ ဒဂၤါးေတြကို လည္းပံုႏွင့္တကြ ဒီလို ပံုရယ္လို႕ ရဲရဲေျပာဖို႕ရာလိုေသးတယ္။ ဗဒံုမင္း လက္ထက္ (၁၇၈၂-၁၈၁၉) မွာ ဒဂၤါး အသုံးျပဳခဲ့ေသးတယ္လို႕ သမိုင္းပညာရွင္ေတြေရးထားတာ ဖတ္ရတယ္။ ဘယ္လိုပံုစံရယ္လို႕ အတိက် ပံုျပျပီးေျပာဖို႕ လိုေသးတယ္။

ကုန္းေဘာင္ေနာက္ဆုံး မင္းတုန္းမင္း ႏွင့္ သီေပါမင္း ေခတ္ေတြမွာ ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေဒါင္း ဒဂၤါးဆိုလူတိုင္း သိၾက ၊ ျမင္ဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။

ေဒါင္းတံဆိပ္အျပင္ တျခား အသုံးျပဳတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြကေတာ့
၁။ ေဒါင္း
၂။ ျခေသၤ႕
၃။ ယုန္
၄။ တိုး တို႕ျဖစ္တယ္။

အသုံးျပဳတဲ့ သတၳဳပစၥည္းေတြက
၁။ ေရႊ
၂။ ေငြ
၃။ ေၾကး
၄။ သံ
၅။ ခဲ စတာျဖစ္ျပီး တန္ဖိုးေတြကေတာ့ ( တက်ပ္ ၊ ငါးမူး ၊ တမတ္ ၊ တမူး ၊ တပဲ )တို႕ျဖစ္တယ္။


ျမန္မာသမိုင္းပညာရွင္ မၾကန္ ( ေဒၚၾကန္ ) ရဲ့ ရတနာပံု ေဒါင္းဒဂၤါး စာတမ္းကို ေအာက္မွာေပးထားတဲ့ လင္႔မွာသြားဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

https://www.myanmarisp.com/History/Kon_Baung_Period/kbp0001/

11/22/09

ခ႐ုသင္း ႏွင့္ သီရိဝစၧ ေရႊဒဂၤါး




ခ႐ုသင္း ပံုပါ ဒဂၤါး ေတြကို ပ်ဴ ၊ ရခိုင္ ၊ မြန္ ဒဂၤါး စသျဖင့္ေျပာၾကတယ္။ ကန္႕ကြက္စရာမရွိပါ။ သို႕ေသာ္ အျပည့္ဝ မွန္ပါ၏ လို႕ မေထာက္ခံ ။ ဒီလို ခ႐ုသင္း၊ အျခားတဘက္တြင္ သီရိဝစၧ (အိမ္မြန္) ပံုပါ ဒဂၤါးေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာသာ ေတြ႕ရွိတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။

စစ္တေကာင္း (ဘဂၤလား) ၊ ရခိုင္ ေဝသာလီ ၊ သီရိေခတၱရာ ( ေမွာ္ဇာ ) ၊ ဟန္လင္း ၊ ပဲခူး ၊ တြံေတး ကြမ္းျခံကုန္း ၊ ထားဝယ္ ၊ဒြါရာဝတီ ( ထိုင္း ) ၊ ေအာတ္ အီအို ( Oc - Eo )ကေမၻာဒီးယား ကေန ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံ ဆိုင္ဂံု (Saigon ) ျမိဳ႕အထိ အေရတြက္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရတယ္။ ေအဒီ ၂ရာစု ကေန ၈ ရာစုေႏွာင္းပိုင္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ကုန္သြယ္ လမ္းမတေလွ်ာက္ ေရာင္း/ဝယ္ ရာမွာ ၾကားခံပစၥည္းအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႕ျပန္႕ အသုံးျပဳခဲ့တယ္ ။

ခန္႕မွန္း ေအဒီ ၃ ရာစုမတိုင္မွီအထိ ဒီလို ခ႐ုသင္း၊ သီရိဝစၧ (အိမ္မြန္) ပံုပါ ဒဂၤါးေတြဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဝန္းက်င္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေရာင္း/ဝယ္ ရာမွာ ၾကားခံပစၥည္း ( ေငြေၾကး ) အျဖစ္ အေစာဆံုး အသုံးျပဳခဲ့ တဲ့ ဘံုေငြေၾကး လို႕ဆိုႏိုင္တယ္။

၃ ရာစုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေနရာ ေဒသ ၊ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈ ၊အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ မင္း ေတြအေပၚမွာမူတည္ျပီး အမွတ္တံဆိပ္ အသုံးျပဳမႈ ကြဲျပားသြားတယ္။
ဒဂၤါး ခပ္ႏွိပ္ ရာမွာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ အမွတ္တံဆိပ္ေတြ ပိုမို ထည့္သြင္းလာေသာ္လည္းဘဲ ခ႐ုသင္း၊ သီရိဝစၧ (အိမ္မြန္) အမွတ္တံဆိပ္ကိုေတာ့ ၁၉ ရာစုႏွစ္လယ္အထိ ထည့္သြင္းအသုံးျပဳဆဲျဖစ္တာကို ေတြ႕ရတယ္။

ခ႐ုသင္း ( သခၤ ) ဆိုတာ ေကာင္းျမတ္တဲ့အခ်ိန္ကို ေၾကညာရန္ ၊ သီရိဝစၧ ဆိုတာ မြန္ျမတ္ ေသာအိမ္ ကိုရည္ရြယ္တယ္ ။ ဗိႆႏိုး နတ္မင္းရဲ့ တံဆိပ္လကၡဏာ ျဖစ္လို႕ ဟိႏၵဴ ကိုးကြယ္မႈ ႏွင့္ဆိုင္တယ္။

11/8/09

Burmese Buddhist Imagery of the Early Bagan Period (1044-1113)

ျမန္မာသမိုင္းပညာရွင္ ၊ သုေတသနပညာရွင္ အမ်ားစုမွာ အားနည္းခ်က္တစ္ခုရွိပါတယ္။ ေတြ႕ရွိထားတဲ့ အခ်က္လက္ေတြကို ေဖာ္ျပရာမွာ ပံု ေတြကိုစနစ္တက် ေဖာ္ျပမႈအားနည္းတာပါ။ စာတမ္းကေန စာအုပ္ျဖစ္လာေသာ္လည္းဘဲ ဘာေၾကာင္႔မွန္းမသိ ဓာတ္ပံု ေဖာ္ျပမႈအားနည္းေနတုန္းပါ။

အခုေဖာ္ျပထားတဲ့ စာတမ္းက ခ်ားေလာ့ ကန္ျဒစ္ ဂါလိုေဝး ( Charlotte Kendrick Galloway ) ျပဳစုထားတဲ့ စာတမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာဘြဲ႕ ( Ph D ) အတြက္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ Australia National University ကိုတင္သြင္းတဲ့ စာတမ္းျဖစ္ပါတယ္။ " Burmese Buddhist Imagery of the Early Bagan Period ( 1044-1113 ) လို႕ဆိုထားေပမယ့္ အျခားဘာသာေတြျဖစ္တဲ့ ျဗဟၼာဏ ၊ ဟိႏၵဴ ဝါဒဆိုင္ရာ အေထာက္ထားေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကိုပါ စီစစ္တင္ျပသြားပါတယ္။ ပုဂံ ဆိုေသာ္လည္းဘဲ သထံုမွာရွိတဲ့ မြန္လက္ရာေတြကို လက္လွမ္းမွီရာ စုစည္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။

စာတမ္းလုပ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား အတြက္ အမ်ားၾကီး အေထာက္ကူျဖစ္မွာပါ။

စာတမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ႏွင့္ ေဒါင္းလုပ္ လုပ္ယူဖို႕ လင္႔ ေတြကို ေအာက္မွာေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။


TitleBurmese Buddhist Imagery of the Early Bagan Period (1044-1113)
AuthorGalloway, Charlotte Kendrick
InstitutionThe Australian National University
Date2007
AbstractBuddhism is an integral part of Burmese culture. While Buddhism has been practiced in Burma for around 1500 years and evidence of the religion is found throughout the country, nothing surpasses the concentration of Buddhist monuments found at Bagan. Bagan represents not only the beginnings of a unified Burmese country, but also symbolises Burmese 'ownership' of Theravada Buddhism. ¶ While there is an abundance of artistic material throughout Burma, the study of Burmese Buddhist art by western scholars remains in it infancy due to historical events. In recent years, opportunities for further research have increased, and Bagan, as the region of Buddhism's principal flowering in Burma, is the starting point for the study of Burmese Buddhist art. To date, there has been no systematic review of the stylistic or iconographic characteristics of the Buddhist images of this period. This thesis proposes, for the first time, a chronological framework for sculptural depictions of the Buddha, and identifies the characteristics of Buddha images for each identified phase. The framework and features identified should provide a valuable resource for the dating of future discoveries of Buddhist sculpture at Bagan. ¶ As epigraphic material from this period is very scant, the reconstruction of Bagan's history has relied heavily to this point in time on non-contemporaneous accounts from Burma, and foreign chronicles. The usefulness of Bagan's visual material in broadening our understanding of the early Bagan period has been largely overlooked. This is addressed by relating the identified stylistic trends with purported historical events and it is demonstrated that, in the absence of other contemporaneous material, visual imagery is a valid and valuable resource for both supporting and refuting historical events. ¶ Buddhist imagery of Bagan widely regarded to represent the beginnings of 'pure' Theravada practice that King Anawrahta, the first Burman ruler, actively encouraged. This simplistic view has limited the potential of the imagery to provide a greater understanding of Buddhist practice at Bagan, and subsequently, the cross-cultural interactions that may have been occurring. In this light the narrative sculptural imagery of the period is interrogated against the principal Mahayana and Theravada texts relating to the life of Gotama Buddha. This review, along with the discussion regarding potential agencies for stylistic change, reveals that during the early Bagan period, Buddhism was an eclectic mix of both Theravada and Mahayana, which integrated with pre-existing spiritual traditions. Towards the end of the early Bagan period, trends were emerging which would lead to a distinctly Burmese form of Buddhist practice and visual expression.
Thesis 01front.pdf 31.7 Kb
02Volume1_Text.pdf 1842.8 Kb
03Volume2_ToFig127.pdf 3935.3 Kb
04Volume2_Figs128-238.pdf 3765.9 Kb


http://thesis.anu.edu.au/public/adt-ANU20071112.160557/index.html

11/5/09

ခ႐ုသင္း ပံုပါ ေရႊဒဂၤါး။



ခ႐ုသင္း ႏွင့္ သီရိဝစၧ (အိမ္မြန္) ပံုပါ ေရႊဒဂၤါး။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တိုက်ိဳ ( Japan, Tokyo ) အေျခစိုက္ ပညာရွင္တစ္ဦးထံမွ ရရွိပါတယ္။

10/27/09

ပ်ဴ ေရႊဒဂၤါး



ေရွးေခတ္ေဟာင္း ဒဂၤါးေတြကိုေလ့လာရာမွာ အၾကမ္းအားျဖင့္ အုပ္စုခြဲၾကည့္လို႕ရပါတယ္။

ရခိုင္ ဒဂၤါး
ပ်ဴ ဒဂၤါး ( သေရခတၱရာ ၊ ဟန္လင္း )
မြန္ ဒဂၤါး
ရတနာပံု ဒဂၤါး
အထက္ပါ ဒဂၤါးေတြကို ေရႊ ၊ ေငြ ၊ ေၾကး ၊ သတၱဳ ၊ သံ စသျဖင့္ အမ်ိဳးစားထပ္ခြဲလို႕ရပါေသးတယ္။ ဒဂၤါးေတြအေၾကာင္းျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ ဒဂၤါးအစစ္ ဓာတ္ပံုကိုအဓိကထားပါတယ္။ ျပတ္သားၾကည္လင္ျပီး အေသးစိတ္ၾကည့္လို႕ရေအာင္ အရည္ေသြးျမင့္ပံုကိုသာ သုံးပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း ဒဂၤါးေတြေဖာ္ျပထားတဲ့ ျမန္မာ ဆိုဒ္ အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႕ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ထိုင္းႏိုင္ငံလုပ္ ဒဂၤါးအတုေတြကို တင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ခုႏွစ္ ေတြမမွန္။ တခ်ိဳ႕က ဒဂၤါးျဖစ္ျပီးေရာ ေဇာက္ထိုး ျပထားတယ္။
တခ်ိဳ႕က ေတာ့ ဒဂၤါးအစစ္ေတြတင္ထားတာမ်ိဳးပါ။

အခုျမင္ေနရတာ ပ်ဴ ေရႊဒဂၤါးျဖစ္တယ္။ အမွတ္လကၡဏာ တစ္ခုျခင္းရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို အရင္ ပိုစ္ ပ်ဴ-မြန္ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာ ရွင္းခဲ့ျပီးမို႕ ထပ္မေရးေတာ့ပါ။

10/24/09

ေရွးေဟာင္းပစၥည္းခိုးထုတ္ရာ အဓိကလမ္းေၾကာင္း

၁၈၅၅ ခုႏွစ္ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ တစ္ေနရာက ပ်က္ဆီးေနတဲ့ တန္ေဆာင္ႏွင့္ ဆင္းတုမ်ား
ဓာတ္ပံုပညာရွင္ - Tripe, Linnaeus


ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ ႏွင့္ မဲေဆာက္ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းခိုးထုတ္ရာ အဓိကလမ္းေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေရွးေဟာင္းဘုရားအမ်ားစု ဒီလမ္းေၾကာင္းကေန ထိုင္းႏိုင္ငံထဲကို ဝင္တယ္။ ထိုင္းကမွတဆင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးကို ဆင့္ကာ ဆင့္ကာ ျပန္႕သြားပါတယ္။ ဒီလိုႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရွးေဟာင္းပစၥည္း ေတြ ေပ်ာက္ပ်က္ရတယ္။

ေရွးေဟာင္းပစၥည္းလို႕ဆိုရင္ လူအမ်ားစု မ်က္လုံးထဲေျပးျမင္မွာက ဘုရားဆင္းတု ၾကီး၊ ေသး ၊ငယ္ ၊ ရြယ္။ ဒါေပသိ ဘုရားဆင္းတုတင္ မကပါဘူး။ တျခား ေရွးေဟာင္းပစၥည္း ေတြပါ မက်န္အကုန္ ခိုးထုတ္ပါတယ္။ အသုံးျပဳထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကို အေျခခံျပီး မွတ္မိသေလာက္ စာရင္းလုပ္ထားပါတယ္။
ေရႊ ၊ ေငြ ၊ ေက်ာက္သံ ပတၱျမား ၊ ေက်ာက္စိမ္း စသျဖင့္ တန္ဖိုးၾကီးအရာ

၁။ ဘုရားဆင္းတု
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု (ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ ေမ်ာက္ စသျဖင့္ )
၃။ သာသနိက ဆိုင္ရာ အသုံးေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ( ဘုရားထီး ၊ ေစတီ ပံုစံငယ္ ၊ သပိတ္ စသျဖင့္ )
၄။ လူ႕အသုံးေဆာင္ လက္ဝတ္တန္ဆာ ( ပုတီး ၊ လယ္ဆြဲ ၊ နားေတာင္း စသျဖင့္ )
၄။ ဒဂၤါး ၊ ပိုက္ဆံ
၅။ လက္နက္ပစၥည္းမ်ိဳးစံု
၆။ ေရႊျပား ပုရပိုဒ္စာ
၇။ ေရႊျပား ကဗ်ည္းစာ ၊ မွတ္စာ ၊ ေမတၱာစာ၊ ျပစ္စာ၊ သိုက္စာ ၊ က်ိန္စာ ၊ အင္းစာ စသျဖင့္

ဆင္စြယ္
၁။ ဘုရားဆင္းတုငယ္
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္တု ( ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ မႏုသီဟ သစ္ပင္ စသျဖင့္ အရုပ္စံု )
၃။ လက္နက္ မ်ိဳးစုံ
၄။ လူ႕အသုံးေဆာင္ ပစၥည္းမ်ား
ေက်ာက္သား
၁။ ဘုရားဆင္းတု
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု (ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ ေမ်ာက္ စသျဖင့္ )
၃။ ေက်ာက္စာ
၄။ ေက်ာက္သား နံရံ
၅။ ေက်ာက္သား ဆံု
၆။ ေက်ာက္အိုး ၊ ေက်ာက္ခြက္ ၊ ေက်ာက္တံ ၊ ေက်ာက္လုံး
၇။ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႂကြင္း

ေၾကး၊ သံ ၊ သတၱဳ
၁။ ဘုရားဆင္းတု
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု ( ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ မႏုသီဟ စသျဖင့္ အရုပ္စံု )
၃။ ေၾကးျပား ပုရပိုဒ္စာ
၄။ ေၾကးျပား ပိုက္ဆံ
၅။ ေၾကးသြင္း လူ႕အသုံးေဆာင္ပစၥည္းအားလုံး ( အိုး၊ ခြက္ အစ ေဆးတံ ၊ စုတ္တံ အပါဝင္ ပစၥည္းမ်ား )
၆။ ေၾကးသြင္း လက္နက္မ်ိဳးစံု ( ဓား ၊ လွံ ၊ ေလွး၊ ျမႇား စသျဖင့္ ပစၥည္း အစုစု )
၇။ ေခါင္းေလာင္း
၈။ အေဆာက္ဦးအလွဆင္ ဗိသုကာ ၊ အႏုပညာလက္ရာ ပစၥည္းအားလုံး
၉။ ေၾကးျပား ကဗ်ည္းစာ ၊ မွတ္စာ ၊ ေမတၱာစာ၊ ျပစ္စာ၊ သိုက္စာ ၊ က်ိန္စာ ၊ အင္းစာ စသျဖင့္

သစ္သား
၁။ ဘုရားဆင္းတု
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု ( ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ မႏုသီဟ စသျဖင့္ အရုပ္စံု )
၃။ သာသနိက ဆိုင္ရာ အလွဆင္ပစၥည္းမ်ား
၄။ အေဆာက္ဦးအလွဆင္ ဗိသုကာ ၊ အႏုပညာလက္ရာ ပစၥည္းအားလုံး
၅။ အိမ္ေထာင္ ပရိေဘာဂ ပစၥည္းအားလုံး
၆။ လက္နက္ ပစၥည္းမ်ိဳးစံု
၇။ လူ႕အသုံးေဆာင္ ပစၥည္းအားလုံး
၈။ မေနာတိုင္ ၊ ကဗ်ည္းတိုင္ ၊ အိမ္တိုင္ ၊ ျခံတိုင္ ၊ ေလွကားတက္ ၊ စပါးေထာင္း ဆံု ၊ လွည္းဘီး စသျဖင့္ ပစၥည္းအားလုံး

ေျမထယ္
၁။ ဘုရား
၂။ ေျမပံုဘုရား
၃။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု ( ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ စသျဖင့္ အရုပ္စံု )
၄။ ေျမသားပံုစံ ခြက္
၅။ အိုး ၊ ပုကံ ၊ ခြက္ ၊ ျမဴတာ စသျဖင့္ လူ႕အသုံးအေဆာင္ ပစၥည္းအားလုံး
၆။ အေဆာက္ဦးအလွဆင္ ဗိသုကာ ၊ အႏုပညာလက္ရာ အုတ္

ယြန္းထယ္ ၊ ၾကိမ္ ၊ ဝါး ႏွင့္ အျခား
၁။ ဘုရားဆင္းတု
၂။ ဘုရားမဟုတ္တဲ့ ရုပ္ထု ( ရဟန္း ၊ လူ ၊ နတ္ ၊ ျခေသၤ့၊ ဆင္ ၊ ျမင္း ၊ မႏုသီဟ စသျဖင့္ အရုပ္စံု )
၃။ ဆြမ္းအုပ္ ၊ ေဒါင္းလန္း ၊ လင္ပန္း၊ ပုကံ ၊ ခြက္ ၊ ေယာက္ ၊ ျမဴတာ စသျဖင့္ လူ႕အသုံးေဆာင္ပစၥည္းအားလုံး
၄။ ေပစာ ၊ ပုရပိုဒ္စာ ၊ မင္စာ
၅။ ကဗ်ည္းစာ ၊ မွတ္စာ ၊ ေမတၱာစာ၊ ျပစ္စာ၊ သိုက္စာ ၊ က်ိန္စာ ၊ အင္းစာ စသျဖင့္

ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ဒီေလာက္မ်ားတယ္ ဆိုတာ ျမန္မာျပည္အျပင္ဘက္ေရာက္မွ သိရ၊ ျမင္ရတယ္။ ဒီလိုယဥ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း ၊ သာသနိက ဆိုင္ရာပစၥည္းေတြကို ဖ်က္စီးရာမွာ သဘာဝေဘးဒဏ္ ထက္လူက ပိုျပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။ သဘာဝေဘးဒဏ္က ဖ်က္႐ံုသာ ဖ်က္၊ လူကေတာ့ ခိုးရင္းႏွင့္ ဖ်က္ ၊ ဖ်က္ရင္းႏွင့္ ခိုး ဆိုေတာ့ ပိုျပီး ရက္စက္ပါတယ္။

ဒီလို ခိုးယူလာတဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြကို ယဥ္မ်ိဳးစံု ၊ နည္းမ်ိဳးစံု ႏွင့္ နယ္စပ္ေတြကို သယ္လာမယ္။ တဘက္ ႏိုင္ငံဘက္ေရာက္တဲ့အခါမွာ ထိုင္းေရွးေဟာင္းပစၥည္း ကုန္သည္ေတြ ေပးတဲ့ ရသေလာက္ေစ်းႏွင့္ ေရာင္းတယ္။ ထိုင္းကုန္သည္ေတြက အဲဒိ စၥည္းေတြကို ခ်င္းမိုင္ႏွင့္ ဘန္ေကာက္ေစ်းကြက္မွာ ျပန္ေရာင္းတဲ့ အခါ တန္းျမင့္ေစ်းေတြျဖစ္သြားပါျပီ။

ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ခုလိုခိုးထုတ္မႈေတြက ကာကြယ္ဖို႕ဆိုျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားပါတယ္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ခုလို သမိုင္းဝင္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြခိုးထုတ္တင္သြင္းလာတာမ်ိဳး ဖမ္းဆီး ႏွိမ္ႏွင္းျပီး ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြကို ေနရင္း ႏိုင္ငံေတြဆီ ျပန္ပို႕ေပးဖို႕ပါ။ ဒါေပမယ့္ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ အာရွရဲ့ အေရးပါအရာေရာက္ဆံုး ေရွးေဟာင္းပစၥည္း ေစ်းကြက္တစ္ခုျဖစ္ေနပါျပီ။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ ၊ ကေမ႓ာဒီယား၊ လာအို သာမက အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီရတ္ ၊ နီေပါ ၊ တရုတ္ ႏိုင္ငံေတြက ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ခိုးယူေရာင္းခ်ရာ ေနရာျဖစ္ေနပါျပီ။ အဲဒိ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းဟာ စာရြက္ စာတမ္းအတုေတြအပါဝင္ နည္းမ်ိဳးစံု၊ လမ္းေၾကာင္းမ်ိဳးစံု ယဥ္မ်ိဳးစံု ႏွင့္ ကမ႓ာအႏွံ႔ ခရီးဆက္တယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံျပီး ေနာက္ထပ္ သတိထားထားရမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အနီးအနားမွာတင္ ရွိပါေသးတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ ႏွင့္ စကၤာပူ။ ေဟာင္ေကာင္အေၾကာင္း သိပ္မသိပါ။ စကၤာပူ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေစ်းကြက္ဟာ ဘန္ေကာက္ထက္ ေစ်းပိုေပးရေသာ္လည္း ကမ႓ာ႕ေရေပၚဆီ လူ႕ခ်မ္းသာေတြရဲ့ ယံုၾကည္မႈပိုရပါတယ္။ စကၤာပူ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေရာင္းကုန္သည္ေတြက " Buy Back Guarantee " ( ေရွးေဟာင္းပစၥည္း စစ္တယ္၊ မစစ္ရင္ ျပန္လွဲ ) ေပးျပီးေရာင္းပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာက စကၤာပူ အစိုးရရဲ့ တာဝန္မဲ့တဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ပါ။ ဘယ္ႏိုင္ငံက သမိုင္းဝင္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမဆို GST 7 % ေပးျပီး စကၤာပူႏိုင္ငံကို/ကေန လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တင္သြင္း/ပို႕ လို႕ရပါတယ္။

ေရွးေဟာင္းပစၥည္း အျပည့္ထည့္ထားတဲ့ ေပ ၄၀ ကြန္တိန္နာ ( 40 Foot Container ) တစ္လုံး ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းကေန စကၤာပူ ႏိုင္ငံ Dempsey Road ကိုအတားဆီမရွိ ေရာက္လာတာကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါေၾကာင္း။

10/23/09

ကိုယ္လုပ္ထားတာ သုေတသန အဆင့္မမွီ

ဟိုတေလာေလးက အေမးေျဖ တစ္ခုလုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီဘေလာ့ေပၚမွာေရးထားတဲ့ အခ်က္လက္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်လို႕ရပါသလဲတဲ့။

အေမးခံရစဥ္တုန္းကေတာ့ ႐ုတ္တရက္မို႕တေၾကာင္း ၊ ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေမးလာလိမ့္လို႕လည္း ထင္မထားခဲ့တာေၾကာင့္တေၾကာင္း ဘာျပန္ေျဖရမွန္းမသိခဲ့ပါ။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ဒီဘေလာ့ထဲက အခ်က္လက္ေတြမွန္ကန္ေၾကာင္း ဘယ္လိုသက္ေသျပမလဲ ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လို " ေပတံ " ႏွင့္တိုင္းတာႏိုင္မလဲ ဆိုတာပါဘဲ။

ယေန႕ေခတ္အခါမွာ လူအမ်ား အသိမွတ္ျပဳတဲ့ PhD ( ေဒါက္တာ ) ဘြဲ႕မပါဘဲ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္လက္ ေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္တြကို ေရးျပီးဆိုရင္ လူအမ်ားစုရဲ့ အသိမွတ္ျပဳခံရဖို႕ မလြယ္ပါ။ ပညာရွင္ ၊ ဝါသနာရွင္ တခ်ိဳ႕ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္လက္ ေတြ႕ရွိခ်က္ စာအုပ္ စာတမ္းတခ်ိဳ႕ သိပ္ေကာင္း ၊ သိပ္အဖိုးတန္ ေသာ္လည္း ေဒါက္တာဘြဲ႕ မပါလို႕ လူမသိ၊ သူမသိျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အေရတြက္မနည္းပါ။

သမိုင္း ဆိုတာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းေရးလို႕ ရတဲ့အရာမဟုတ္ပါ ။ အပို ၊ အလို မရွိတဲ့ သမိုင္းအခ်က္လက္ေတြဟာလည္းဘဲ ပညာရွင္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းေပၚမွာ မူတည္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။

ကြၽန္ေတာ္ ေရွးေဟာင္းအႏုပညာဆိုင္ရာလက္ရာ(Historical Art Objects ) ေတြကို စိတ္ဝင္စားရာကေန သမိုင္းဘက္ကို စိတ္ပါခဲ့တယ္။ ဒီလိုႏွင့္ ေက်ာင္းသားဘဝ သင္ခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းစာ တခ်ိဳ႕ အမွန္တရားႏွင့္ မနီစပ္တာကို ေတြ႕လာတယ္။

ဥပမာ တစ္ခု ေျပာမယ္။ ငယ္ငယ္က သင္ခဲ့ရတဲ့ သင္ခန္းစာပါ။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း )၊ ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး။

ကြၽန္ေတာ္ သူတို႕ ေလးေယာက္ကို သမိုင္းထဲမွာ ရွာတယ္။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း ) ကိုဘဲေတြ႕တယ္။ က်န္တဲ့ သံုးေယာက္ကို ခုထိမေတြ႕ေသးပါ။ ပုဂံေခတ္ ေက်ာက္စာေတြ၊ မွတ္တမ္းေတြထဲမွာ ရွာတယ္၊ မေတြ႕ေသးဘူး။ အေနာ္ရထာ ( အနိ ႐ုဒၶ ) ႏွင့္ သူ႕ရဲ့ အားအကိုးရဆံုးဆိုႏိုင္တဲ့ အမတ္စာရင္းမွာ ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး မပါ။ က်န္စစ္သား ( ထီးလိႈင္မင္း ) နန္းတည္ေက်ာက္စာ မြန္ဘာသာမွာ သူကိုယ္တိုင္ အေရးေပး ပြဲထုတ္တဲ့ ခဲ့တဲ့ အမတ္စာရင္းမွာ လည္း ငေထြ႐ူး ၊ ငလံုးလက္ဖယ္ ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီး တို႕ နာမည္ေတြ မပါ။ ခုထိရွာေနတုန္းပါ။ PhD ဘြဲ႕ရ ျမန္မာ သမိုင္း ပညာရွင္တခ်ိဳ႕ေတာ့ ရွာေတြ႕တယ္ထင္ပါတယ္။ ေဒါက္တာပညာရွင္ေတြထဲက အမ်ိဳးသမီးပညာရွင္တဦးကေတာ့ အဲဒိ ပုဂံေခတ္ သူရဲေကာင္း ေလးေယာက္ အေၾကာင္း ေရးတာ သိပ္လူၾကိဳက္မ်ားတယ္။

အဲဒါမ်ိဳးေတာ့ ဒီဘေလာ့မွာ မပါ ပါ။
ဒီဘေလာ့မွာပါတဲ့ ပံု ႏွင့္ အခ်က္လက္အမ်ားစုကို ျပတိုက္ေတြကေနေတာင္းယူပါတယ္။ တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ေတြက ေတာင္းယူတယ္။ စာအုပ္ထုတ္ေဝသူ ၊ စာေရးသူ ေတြဆီက လည္းေတာင္းပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္ပိုင္စု ေစာင္းသူေတြ။ တခ်ိဳ႕က ေရွးပစၥည္း ေရာင္းဝယ္သူေတြ။ တခ်ိဳ႕ပံုဆိုရင္ ပိုစ္တခုျဖစ္လာဖို႕ အခ်ိန္ ၄-၅ လေလာက္ၾကာတယ္။ အေသခ်ာ မရွင္းလင္းတဲ့ တခ်ိဳ႕ပံုေတြအတြက္ အေသးစိတ္႐ိုက္ထားတဲ့ အရည္ေသြးျမင့္ပံုေတြေတာင္းရပါတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႕လည္း ေစာင့္ရတယ္။

တခ်ိဳ႕ပံုေတြဆို သိပ္အဖိုးတန္ေပမယ့္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရလို႕ မတင္ရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ စာတမ္းေတြအတြက္ အမ်ားဆံုး ၾကည့္ျဖစ္တာက ျပည္ပတကၠသိုလ္ေတြမွာရွိတဲ့ သုေတသန စာတမ္းေတြမ်ားပါတယ္။ အမ်ားေလ့လာဖို႕ အဲဒိစာတမ္းေတြ အားလံုးစုစည္းျပီး ဘေလာ့မွာ တင္ေပးသြားပါမယ္။

၂၀ဝ၅-၆ ႏွစ္က စာတမ္းတစ္ခု လုပ္ခဲ့တယ္။ History of Meditation in Myanmar ( Burma ) အမည္။ University of Queensland, Australia ကို စာတမ္းမူၾကမ္းတင္ရာမွာ Master ဘြဲ႕အတြက္ Scholarship ရတယ္။ မတက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ ေနာက္တစ္ႏွစ္အၾကာ ျပည္ပတကၠသိုလ္က စာတမ္းေတြ ႏွင့္ ကိုယ္လုပ္ထားတဲ့ စာတမ္းကို ယွဥ္ၾကည့္ေတာ့ ကိုယ္လုပ္ထားတာ သုေတသန အဆင့္မမွီမွန္းသိတယ္။

ဒီဘေလာ့ဟာ ကိုယ္လိုဘဲ စာတမ္းလုပ္ေနသူ ေက်ာင္းသား ႏွင့္ ဝါသနာရွင္ ေတြအတြက္အေထာက္ကူအျဖစ္ မွ်သာရည္ရြယ္ပါေၾကာင္း။

10/17/09

၉၆၃ ဆင္ျပသွ်င္ နာရဓိပတိ ေဆာလိမ္သွ်ာ



၉၆၃
ဆင္ျပသွ်င္ နာရဓိပတိ ေဆာလိမ္သွ်ာ

အေပၚဆုံးစာက ခုႏွစ္ ၉၆၃ ျဖစ္မယ္။ ၆လို႕ထင္ရတဲ့ အလယ္ကစာလုံး က ဖတ္မရ။
ဒဂၤါးတစ္ဘက္ျခမ္းကစာေတြက အေပၚတစ္ျခမ္းက အာရဘီစာ ၊ ေအာက္တစ္ျခမ္းက သကၠတစာ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ မဖတ္တတ္ေတာ့ သိပ္ေတာ့ မေသခ်ာ။

၉၆၃
ဆင္ျပသွ်င္ နာရဓိပတိ ေဆာလိမ္သွ်ာ

( ဆင္ျဖဴရွင္ နာရဓိပတိ ေဆာလိႈင္ရွင္ လို႕ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာျပန္ခ်င္ပါတယ္ )။
ရခိုင္ပညာရွင္ၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ ဦးစံသာေအာင္၊ ဦးေရႊဇံ တို႕ေရးသားျပဳစုထားတဲ့စာေတြႏွင့္ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးမႈ မလုပ္ရေသးပါ။ ေသခ်ာတာ တစ္ခုခုေတြ႕ရင္ေျပာခဲ့ပါ။

10/10/09

ဆင္ျဖဴသခင္ ဆင္နီသခင္ နာရပတိၾကီး ၁၀၀၀ ( ၁၆၃၈ ေအဒီ )




ဆင္ျဖဴသခင္ ဆင္နီသခင္ နာရပတိၾကီး ၁၀၀၀ ( ၁၆၃၈ ေအဒီ )


ရခိုင္ ဒဂၤါးေတြအေၾကာင္း စံုေစ့ေအာင္ေျပာဖို႕ရာ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးပါ။ စိတ္ဝင္စားစရာ အေကာင္းဆုံး အေၾကာင္းရာတစ္ခုလို႕ထင္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴ ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ လကၡဏာ ပါေနတဲ့ ဒဂၤါး ႏွင့္ မပါေတာ့တဲ့ ဒဂၤါးဆိုျပီး အပိုင္းႏွစ္ပိုင္းခြဲရပါလိမ္႔မယ္။

ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္ ျပတိုက္မႈးေတြအပါဝင္ အေနာက္တိုင္းပညာရွင္တခ်ိဳ႕ရဲ့ အဆိုက ျမန္မာ ဒဂၤါး (ပ်ဴ ဒဂၤါး ) ၊ ရခိုင္ ဒဂၤါး ေတြဟာ ဘဂၤလား ဒဂၤါးေတြကို အတုယူတယ္၊ ဘဂၤလား ဒဂၤါးေတြက နီေပါ ဒဂၤါး ေတြကို အတုယူတယ္ ၊ မူရင္းဇစ္ျမစ္ အိႏၵိယ။

ေဒါက္တာသန္းထြန္း အပါဝင္ ျမန္မာ သမိုင္းပညာရွင္တို႕ရဲ့ အယူဆကေတာ့ ျမန္မာ ဒဂၤါး (ပ်ဴ ဒဂၤါး ) ၊ ရခိုင္ ဒဂၤါး ေတြဟာ ကေမ႓ာဒီးယား ဖူနန္ ဒဂၤါးေတြကို တုယူတယ္လို႕ ဆိုတယ္။ ပထမ အယူအဆကို ပိုၾကိဳက္တယ္။

10/8/09

ဆင္နီသခင္ ဆင္ျဖဴသခင္ သတိုးမင္းတရားၾကီး ၁၀၀၇ ( ၁၆၄၅ ေအဒီ)


ဆင္နီသခင္ ဆင္ျဖဴသခင္ သတိုးမင္းတရား ၁၀၀၇ ( ၁၆၄၅ ေအဒီ)

အရင္ပိုစ္ေတြမွာ ၁၀၀၄ ( ၁၆၄၂ ေအဒီ ) လို႕မွားေရးခဲ့တာကို ျပင္မယ္။ အမွန္က ဆင္နီသခင္ ဆင္ျဖဴသခင္ သတိုးမင္းတရား ၁၀၀၇ ( ၁၆၄၅ ေအဒီ)ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ရာဇဝင္စာအုပ္ေတြမွာ ဒီမင္းကို ၁၀၀၄ လို႕ေရးထားတာေတြ႕ရတယ္။

ရခိုင္မင္းေတြဟာ မိမိတို႕နန္းတက္တဲ့ ခုႏွစ္ကိုသာ ဒဂၤါးျပားေတြေပၚမွာ ခပ္ႏွိပ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ဒဂၤါးေပၚမွာေတြ႕ရတဲ့ ခုႏွစ္ကို အမွန္လို႕ယူခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ပိုျပီး ခိုင္မာေစတာက မင္းဘြဲ႕ပါ ရခိုင္ဒဂၤါးေတြမွာ မင္းတစ္ပါးတည္းက ခုႏွစ္ ႏွစ္မ်ိဳးပါ မူကြဲ ဒဂၤါးမေတြ႕ရေသးပါ။ ေနာက္ထပ္မွတ္သားစရာ တစ္ခုက ရခိုင္မင္းေတြရဲ့ ဆင္နီသခင္ ဆင္ျဖဴသခင္ ဘြဲ႕အမည္။ ျမန္မာမင္းေတြရဲ့ ဘြဲ႕အမည္ေတြမွာျဖင့္ ဆင္ျဖဴရွင္သာရွိျပီး၊ ဆင္နီသခင္လို႕မပါ။

10/6/09

ေရႊနန္းသခင္ စႏၵသုမနရာဇာ ၁၁၃၅



ေရႊနန္းသခင္ စႏၵသုမနရာဇာ (စႁႏၵသုမနရာဇာ) ၁၁၃၅ ( ၁၇၇၃ ေအဒီ )

ေနာက္ထပ္ ထပ္ေတြ႕ရတဲ့ ရခိုင္ ဒဂၤါးပါ။
ရခိုင္ဘုရင္ေတြဟာ နန္းတက္တိုင္း သူတို႕ရဲ့ ဘြဲ႕အမည္ပါ ဒဂါၤးေတြ ခပ္ႏွိပ္ ထုတ္လုပ္ေလ့ရွိတဲ့အတြက္ ရခိုင္ ဒဂၤါးတစ္ျပားေတြ႕တိုင္း ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ေတြ႕ရသလိုအဖိုးတန္လွတယ္။ ရခိုင္သမိုင္းကို ေလ့လာဆဲပါ။ သိပ္မသိပါ။

ရခိုင္ ဒဂၤါးျပားေတြမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ခုႏွစ္ေတြဟာ တခ်ိဳ႕ရခိုင္ရာဇဝင္ စာအုပ္ေတြမွာ ေရးထားေတြႏွင့္ ကြဲလြဲေနတာမ်ိဳး စေတြ႕ေနပါျပီ။ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အရင္ပိုစ္ေတြမွာ မွားခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္တြကို ျပင္လိုက္ပါျပီ။ ေနာက္လည္း ထပ္ျပင္ရင္ ျပင္ရပါလိမ္႔မယ္။


ဟိႏၵဳအယူဝါဒ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ဆိုင္ရာ အမွတ္လကၡဏာ မပါေတာ့တဲ့ ရခိုင္ ဒဂၤါးစာရင္း။
???? = ရွိေနႏိုင္ေသးတဲ့ ဒဂါၤးေတြကိုရည္ရြယ္တယ္။
ဒီစာရင္းဟာ သုေတသန အဆင့္မွီစာရင္း မဟုတ္ေသးပါ။

?????
နာရဒိပတိ ဦးရီးေတာ္ မဟာနႏၵဘရ ၊ ၆၆၀ ( ၁၂၉၈ ေအဒီ )
???
ဆင္ျဖဴရွင္ နာရဓိပတိ ေစာလိႈင္သွ်င္ ၊ ၉၆၃ ( ၁၆၀၁ ေအဒီ )
?????
ဆင္ျဖဴသခင္ ဆင္နီသခင္ မင္းတရားၾကီး ဦး ေလွ်ာင္းရွာ့ ၊ ၉၈၁ ( ၁၆၁၉ ေအဒီ )
ဆင္ျဖဴသခင္ ဆင္နီသခင္ သီရိဓမ ရာဇာ ၊ ၉၈၄ ( ၁၆၂၂ ေအဒီ )
ဆင္ျဖဴသခင္ ဆင္နီသခင္ နာရပတိျဂီ ၊ ၁၀၀၀ ( ၁၆၃၈ ေအဒီ )
ဆင္နီသခင္ ဆင္ျဖဴသခင္ သတိုးမင္းတရားၾကီး ၊ ၁၀၀၇ ( ၁၆၄၅ ေအဒီ)
ေရႊနန္းသခင္ စႏၵ ဝိဇယ ရာဇာ ၁၀၇၂ ( ၁၇၁၀ ေအဒီ )
အရွင္ေရႊနန္းသခင္ စႏၵသူရိယ ရာဇာ ၁၀၉၃ ( ၁၇၃၁ ေအဒီ )
အရွင္ေရႊနန္းသခင္ နာရပဝါယ ရာဇာ ၁၀၉၅ (၁၇၃၅ ေအဒီ )
အရွင္ေရႊနန္းသခင္ စႏၵဝိဇလ ရာဇာ ၁၀၉၅ ( ၁၇၃၃ ေအဒီ)
အရွင္ေရႊနန္းသခင္ မဓရာဇ္ ရာဇာ ၁၀၉၉ ( ၁၇၃၇ ေအဒီ )
ေရႊနန္းသခင္ စႁႏၵသုဓမရာဇာ ၊ ၁၀၁၄ ( ၁၆၅၂ ေအဒီ )
??????
ေရႊနန္းသခင္ အဘရ မဟာရာဇာ ၊ ၁၁၂၆ ( ၁၇၆၄ ေအဒီ )
ေရႊနန္းသခင္ စႏၵသုမနရာဇာ (စႁႏၵသုမနရာဇာ) ၁၁၃၅ ( ၁၇၇၃ ေအဒီ )
ေရႊျပည္သခင္ ဓမၼရာဇဓိရာဇာ ၊ ၁၁၄၀ ( ၁၇၇၈ ေအဒီ)
ေရႊနန္းသခင္ မဟာသမတရာဇာ ၊ ၁၁၄၄ ( ၁၇၈၂ ေအဒီ )

????
ကုလ မဟာရာဇာ ( ခုႏွစ္ မသိရေသးပါ)

ကုန္းေဘာင္ေခတ္အမ်ိဳးသမီးဝတ္စံု


၁၈၆၀-၆၅ ဝန္းက်င္ႏွစ္မ်ားဆီက ျမန္မာအမ်ိဳးေကာင္းသမီး ေတြဝတ္ဆင္ေလ့ရွိတဲ့ ဝတ္စံုပါ။ ခုျမင္ေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးဝတ္စံုကို ၁၉၆၇ခုႏွစ္၊ ျပည္ျမိဳ႕ ကရခဲ့တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ခုေတာ့ ဗစ္တိုးရီယားႏွင့္ အယ္လဘာတ္ ျပတိုက္မွာ ျပထားပါတယ္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္အမ်ိဳးသမီးဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈလို႕ ဆိုေသာ္လည္း ၁၉၅၁ ဝန္းက်င္ မႏၲေလး အရပ္သူေတြကေတာ့ အခန္းနားပြဲေတြမွာ ဝတ္ဆင္ေလ့ရွိေနပါေသးတယ္။

ဇာတ္ပြဲေတြ ကျပတဲ့အခါမွာ ဘယ္ေခတ္ကဇာတ္ေတာ္ကို ပံုေဖာ္တာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္အဝတ္စားႏွင့္သာ ေတြ႕ေနရပါေသးတယ္။



10/3/09

၁၈၆၀ ခုႏွစ္မ်ားဆီက အမ်ိဳးသားဝတ္စံု






၁၈၆၀ ခုႏွစ္ဝန္းက်င္ေလာက္က အမ်ိဳးေကာင္းသားေတြဝတ္တဲ့ ဝတ္စံုပါ။ လြန္းတစ္ရာၾကိဳးၾကီးခ်ိတ္ ေတာင္ရွည္ပုဆိုး၊ ခ်ည္ထည္ကိုယ္က်ပ္အက်ႌ ဝတ္ဆင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားဟာ ၁၈၆၀ ခုႏွစ္လို အခ်ိန္ခါမ်ိဳးမွာေတာ့ ေခတ္ေရွ႕ေျပးဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈပါဘဲ။ အတည္ျပဳလို႕မရႏိုင္တဲ့ ပါးစပ္ရာဇဝင္ေတြအရ အေပၚေအာက္တခါတည္းဆက္ထားတဲ့ အဝတ္ေပၚခဲ့ဖူးတယ္လို႕ဆိုတယ္။ သို႕ေသာ္လည္းဘဲ ဘယ္လိုပံုစံရယ္လို႕ေတာ့ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ စာအုပ္ေတြမွာ ေဖာ္ျပတာ မေတြ႕ဖူးေသးပါ။
အဆင္ေသြး၊ ဒီဇိုင္း ၊ လက္ရာ ေတြကို အေသးစိတ္ေရးစရာမလိုေတာ့ပါ။ ပံုေပၚမွာ ကလစ္ႏွိပ္ၾကည့္ရင္ အေသးစိတ္ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။

9/24/09

စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိဝတ္စံု။


အမ်ိဳးအစား - စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိဝတ္စံု။
အခ်ိန္ကာလ - ၁၉ ရာစု ေနာက္ဆုံးႏွစ္အစိတ္
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - မႏၲေလး ၊ျမန္မာ

ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ဖဲသား၊ ပိုးထည္ ၊ ေရႊစင္ေရႊျပား ၊ စီးကြင့္ေဘာ္ၾကယ္၊ ဥေရာပျဖစ္ေခါင္းေပါက္ပါ ၾကယ္သီး စသျဖင့္ အသုံးျပဳ၍ စီရင္ခ်ဳပ္ထားေသာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိဝတ္စံု။
လက္ရွိတည္ေနရာ - ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္
ျပတိုက္ပစၥည္း အမွတ္ - IS.256 to B-1960


ခုျမင္ေနရတဲ့ ဝတ္စံုပိုင္ရွင္ နာမည္ကိုအေသအခ်ာမသိရပါ။ ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္ျပတိုက္ မွာျပထားပါတယ္။
သီေပါမင္း ( ၁၈၇၈- ၁၈၈၅ ) ရဲ့အမႈထမ္း စစ္သူၾကီးဝတ္စံုလို႕ေျပာပါတယ္။

သီေပါမင္းလက္ထက္ ဘယ္သူ စစ္သူၾကီးဆိုတာ အေျဖရွာၾကည့္လို႕ရေသာ္လည္းဘဲ သူ႕ဝတ္စံုပါလို႕ အေသအခ်ာ မေျပာရဲပါ ။ ဒါေပမယ့္ သီေပါမင္းလက္ထက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိဝတ္စံုျဖစ္တယ္ ဆိုရင္ ေလာေလာဆယ္လံုေလာက္ပါျပီ။ ဘယ္သူ႕ဝတ္စံုရယ္လို႕ေတာ့ အေသအခ်ာမေျပာႏိုင္ေသးပါ။

9/21/09

အတြင္းဝန္မင္း ဝတ္႐ံု


























အမ်ိဳးအစား - အတြင္းဝန္မင္း ဝတ္႐ံု
အခ်ိန္ကာလ - ၁၉ ရာစု ေနာက္ဆုံးႏွစ္အစိတ္
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - မႏၲေလး ၊ ျမန္မာ

ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ဖဲသား၊ ပိုးထည္ ၊ ေရႊစင္ေရႊျပား ၊ စီးကြင့္ေဘာ္ၾကယ္၊ ဥေရာပျဖစ္ေခါင္းေပါက္ပါ ၾကယ္သီး စသျဖင့္ အသုံးျပဳ၍ စီရင္ခ်ဳပ္ထားေသာအတြင္းဝန္မင္း ဝတ္႐ံု။

လက္ရွိတည္ေနရာ - ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္ျပတိုက္ပစၥည္း အမွတ္ - IM.44 to E, G, H-1912








ခုျမင္ေနရတဲ့ ဝတ္႐ံုဟာ မင္းတုန္းမင္း( ၁၈၅၂-၁၈၇၈ )၊ သီေပါမင္း(၁၈၇၈-၁၈၈၅) လက္ထက္ အတြင္းဝန္မင္း ဝတ္႐ံုျဖစ္တယ္။ ညီလာခံ နဲ႕ အခန္းနားပြဲေတြမွာဝတ္ဆင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ နန္းတြင္းဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈ ဟာ ယိုးဒယား နန္းတြင္းဆင္ယဥ္မႈကို အတုယူတယ္လို႕ အေနာက္တိုင္းပညာရွင္တခ်ိဳ႕ကဆိုပါတယ္။

9/16/09

ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္၏ဝတ္႐ံု




















































































































အမ်ိဳးအစား - ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္၏ဝတ္႐ံု
အခ်ိန္ကာလ - ၁၉ ရာစု ေနာက္ဆုံးႏွစ္အစိတ္

ေတြ႕ရွိရာေနရာ - မႏၲေလး ၊ ျမန္မာ

ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ဖဲသား၊ ပိုးထည္ ၊ ေရႊစင္ေရႊျပား ၊ ျခည္သားဖြတ္ျမီးထိုး စသျဖင့္ အသုံးျပဳ၍ စီရင္ခ်ဳပ္ထားေသာ ဝန္ၾကီးဝတ္႐ံု။

အတိုင္းအတာ
အေပၚဖုံးဝတ္႐ံု /
အေပၚဆုံးပခုံးမွ ေအာက္ဆုံးအနားသတ္အထိ - ၁၁၂ စင္တီမီတတာ
လက္အရွည္ - ၅၀ စင္တီမီတာ

ေဘးအက်ယ္ - ၅၁ စင္တီမီတာ ( ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ပခုံးအက်ယ္ )


ပုဆိုး
/
ပုဆိုး အနံ - ၂၃၉ စင္တီမီတာ
ပုဆိုး ကြင္းအက်ယ္ - ၄၄ စင္တီမီတာ

အတြင္းခံ အကႌ်ျဖဴ /
အေပၚဆုံးပခုံးမွ ေအာက္ဆုံးအနားသတ္အထိ - ၁၀၉ စင္တီမီတာ

လက္အရွည္ - ၈၇ စင္တီမီတာ
ေဘးအက်ယ္ - ၄၆ စင္တီမီတာ ( ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ပခုံးအက်ယ္ )

ေခါင္းစီး
/ ေခါင္းေပါင္း
ေခါင္းစီးၾကိဳး အလ်ား - ၅၀ စင္တီမီတာ

ေခါင္းေပါင္း အတြင္းက်ယ္ - ၁၆.၅ စင္တီမီတာ

ေခါင္းေပါင္း အျမင့္ - ၂၆.၅ စင္တီမီတာ


လက္ရွိတည္ေနရာ - ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္

ျပတိုက္ပစၥည္း အမွတ္ - IM.43 to D-1912

အခုျမင္ေနရတဲ့ ျမန္မာဘုရင္ ဝန္ၾကီးဝတ္စံုဟာ မင္းတုန္းမင္း(၁၈၅၂-၁၈၇၈) ႏွင့္ သီေပါဘုရင္ (၁၈၇၈-၁၈၈၅) လက္ထက္အထိ အမႉ႕ထမ္းခဲ့တဲ့ ' ကင္းဝန္မင္းၾကီး ဦးေကာင္း"ရဲ့ နန္းတြင္းဝတ္စံုျဖစ္တယ္။

ကင္းဝန္မင္းၾကီး သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က အမွန္တကယ္ဝတ္ခဲ့တဲ့ ဝတ္စံုအစစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ႔ ယဥ္ေက်းမႉ႕ဆိုင္ရာ ေရွးပစၥည္းေတြထမ္းသိမ္းရာမွာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္တဲ့ ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္ မွာျပသထားပါတယ္။ ဒီဝတ္စံုကို ဘယ္လိုကေနဘယ္လို ရတယ္လို႕ ျပတိုက္က အရိပ္အမြတ္ေတာင္ မေျပာပါ။

ျပတိုက္က ဒီဝတ္စံုကို ဘယ္လိုရတယ္ဆိုတာစိတ္ဝင္စားစရာပါ။ အဂၤလိပ္ေတြဟာ မႏၲေလးဘုရင့္နန္းေတာ္ကို မသိမ္းမွီကေန သိမ္းယူျပီးေနာက္အေတာ္ၾကာတဲ့အထိ
ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္းရဲ့အကူညီေတြအမ်ားၾကီး ယူခဲ့၊ ရခဲ့ပါတယ္။ တည့္တည့္ေျပာရရင္ ေကာင္းေကာင္းအသုံးခ်တာပါဘဲ။

ကင္းဝန္မင္းၾကီးအေၾကာင္း ေရးထားျပီးသား စာတမ္းေတြ အေျမာက္အမ်ား ရွိျပီးျဖစ္လို႕ ထပ္မေရးေတာ့ပါ။
႐ုရွား လူမ်ိဳး ပါဠိ နဲ႕ သကၠတပညာရွင္ အိုင္ဗင္ ပဗလိုဗစ္ မိဖ္နယယ့္ (Ivan Pavlovich Minaev 1940- 1890 ) ရဲ့ ေန႕စဥ္ေရး မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာဘုရင္ပါေတာ္မူျပီးျဖစ္ေနပါလွ်က္ ျမန္မာဝန္ၾကီးအခ်ိဳ႕ ဟာ ယခင္နန္းတြင္း အခစားဝင္စဥ္ကအခ်ိန္အတိုင္း နန္းေတာ္ထဲ အခစားဝင္ျမဲဝင္ေနေသးတာကို ေတြ႕ခဲ့တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါရယ္လို႕ နာမည္အတိက် မပါ။

9/13/09

မိဖုရားဝတ္႐ံု




အမ်ိဳးအစား - မိဖုရားဝတ္႐ံု
အခ်ိန္ကာလ - ၁၈၆၀ ဝန္းက်င္
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - မႏၲေလး ၊ ျမန္မာ

ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ဖဲသား၊ ပုဇြန္ဆီေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ ၊ ေရႊ ၊ ေငြ ၊ စီးကြင့္၊ ေဘာ္ၾကယ္၊ နန္းၾကိဳး စတာေတြကို အသုံးျပဳ၍ စီရင္ခ်ဳပ္ထားေသာ ေရႊခ်ည္၊ ေငြခ်ည္ထိုး ဝတ္႐ံု။

လက္ရွိတည္ေနရာ - ဗစ္တိုးရီးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္
ျပတိုက္ပစၥည္း အမွတ္ - IM.45 to C, E, F-1912

ျပတိုက္မႉးေတြရဲ့အဆိုအရ မင္းတုန္းမင္း ( ၁၈၅၃-၁၈၇၈ ) ဟာ သူ႕ရဲ့မိဖုရားေတြထဲက တစ္ပါးအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး ဒီ ဝတ္႐ံုေတာ္ကို ခ်ဳပ္လုပ္ေစခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။

ဒီေတာ့ ေျပာစရာေပၚလာျပန္တယ္။ ဘယ္မိဖုရားလဲ။ ေရႊတိုက္ေတာ္စာရင္း ( Official Records ) အရ မင္းတုန္းမင္းမွာ တရားဝင္အမည္ေပါက္ မိဖုရား ၆၀ ရွိပါတယ္။ အမည္မေပါက္တဲ့ သာမန္ ေဆာင္ရမိဖုရား ၊ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ဆိုတာေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။


တင္းက်ပ္တဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ စည္းကမ္းေတြနဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ကုန္းေဘာင္ နန္းတြင္းမွာ ခစားသူေတြေရာ၊ ဝတ္စားဆင္ယင္ထားတဲ့ ဝတ္႐ံု ကြဲပါတယ္။

ဝတ္႐ံုမွာ အလွဆင္ထားတဲ့ အရာ တစ္ခုျခင္းဆီမွာ သီးျခားအဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္တာရွိသလို ရာထူးအဆင့္တန္းကိုပါ ေဖာ္ျပတယ္။
( သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း ဘုရင္မထင္ရင္ မထင္သလို ဝတ္ထားတဲ့ ဝတ္႐ံု၊ ရာထူး နဲ႕ ေနာက္ဆုံး အသက္ပါ အခ်ိန္မေရြးဆုံးပါးရေလ့ရွိတယ္)

ကိုလိုနီေခတ္ဦးပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမူ႕ထမ္းခဲ့တဲ့ အရာရွိတစ္ဦးမွ ဒီမိဖုရားဝတ္စံုကို ဝယ္ယူခဲ့တာပါ။ သမိုင္းဆရာ ၊ ရာဇဝင္ဆရာ အေတာ္မ်ားမ်ားက ကုန္းေဘာင္ရာဇဝင္အေၾကာင္းေရးထားတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနျပီမို႕ အက်ယ္မေရးေတာ့ပါ။

ျမန္မာဘုရင္ရဲ့ နန္းတြင္း ပစၥည္းနဲ႕ ရတနာေတြဘယ္လိုေပ်ာက္ကုန္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သမိုင္းဆရာ ၊ ရာဇဝင္ဆရာေတြ သတိမထားမိဘူးထင္ပါတယ္။


ဒါေပသိ ႐ုရွား လူမ်ိဳး ပါဠိ နဲ႕ သကၠတပညာရွင္ အိုင္ဗင္ ပဗလိုဗစ္ မိဖ္နယယ့္ (Ivan Pavlovich Minaev 1940- 1890 ) ရဲ့ ေန႕စဥ္ေရး မွတ္တမ္းအရ သီေပါမင္း မႏၲေလးကေန ပါေတာ္မူျပီးေနာက္ ၅၇ ရက္ေျမာက္ေန႕မွာ ဘုရင့္နဲ႕ မိဖုရားအသုံးေဆာင္အပါဝင္ "နန္းတြင္းပစၥည္း" ေလလံပြဲတစ္ခုကို စေလဒင္ ဦးေဆာင္ျပီးလုပ္ခဲ့ပါေၾကာင္း။

8/30/09

ေပထက္ အကၡရာ ေရးကူးတင္က် ဟန္ စဥ့္ကြင္း

ေလာ့စန္းဂ်လိစ္ အရပ္ အႏုပညာျပတိုက္ မွာရွိေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ မင္းကြန္း စဥ့္ကြင္း တစ္ခုပါ။
တတိယ သံဃာရတာတင္ဟန္ စဥ့္ထယ္ကို အရင္ပိုစ္မွာ တင္ခဲ့ျပီးပါျပီ။
အစိမ္းေရာင္ စဥ့္ရည္သုတ္လိမ္းထားျပီးလက္ရာ အေတာ္တန္ေသသပ္ပါတယ္။

ေအာက္ပိုင္းမွာ " ေပထက္ အကၡရာ ေရးကူးတင္က် ( ၾက ) ဟန္" လို႕ျမန္မာလို ေရးထားပါတယ္။

အမ်ိဳးအစား - ေပထက္ အကၡရာ ေရးကူးတင္က် ဟန္ စဥ့္ကြင္း
ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ေျမထည္မီးဖုတ္ စဥ့္ရည္သုတ္ ခပ္ႏွိပ္ ပံုေဖာ္
အခ်ိန္ကာလ - ခန္႕မွန္း ၁၈ ရာစုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း ( ၁၇၉၁ ဝန္းက်င္)
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - ျမန္မာ၊ မင္းကြန္း
အရြယ္အစား- (၂၃.၅ x ၂၃.၁၈ x ၅.၄) စင္တီမီတာ
လက္ရွိတည္ေနရာ - ေလာ့စန္းဂ်လိစ္ အရပ္ အႏုပညာျပတိုက္
ျပတိုက္အမွတ္- Gift of Marilyn Walter Grounds (AC1994.234.6.2)

8/29/09

တတိယ သံဃာရတနာတင္ဟန္ စဥ့္ကြင္း





အမ်ိဳးအစား - တတိယ သံဃာရတနာတင္ဟန္ စဥ့္ကြင္း
ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ခပ္ႏွိပ္ ပံုေဖာ္ ေျမထည္မီးဖုတ္ စဥ့္ရည္သုတ္
အခ်ိန္ကာလ - ခန္႕မွန္း ၁၈ ရာစုႏွစ္ ( ၁၇၉၁ ဝန္းက်င္ )
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - ျမန္မာ၊ မင္းကြန္း
အရြယ္အစား- (၂၃.၅ x ၂၃.၅ x ၄.၄၅) စင္တီမီတာ
လက္ရွိတည္ေနရာ - ဒီေလာ့စန္းဂ်လိစ္ အရပ္ အႏုပညာျပတိုက္
ျပတိုက္အမွတ္- Gift of Marilyn Walter Grounds (AC1994.234.6.1)

================================================

ျမန္မာျပည္က " မင္းကြန္း" ဆိုတဲ့ ရြာေလးတစ္ရြာမွာ ကမ႓ာေက်ာ္တာေတြက

မင္းကြန္း ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး
မင္းကြန္း ေခါင္းေလာင္းၾကီး
မင္းကြန္း ပုထိုးေတာ္ၾကီး

မင္းကြန္း ပုထိုးေတာ္ၾကီးက စဥ့္ကြက္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေပ်ာက္ပ်က္ကုန္ပါျပီ။
ေခတ္အဆက္ဆက္မင္းေတြလည္း မင္းကြန္းပုထိုးေတာ္ၾကီးဆိုရင္ (တေဘာင္) ေၾကာက္လို႕ မျပင္ပါဘူး။

တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ယိုယြင္းပ်က္စီးလာလိုက္တာ အုတ္ပံုၾကီးျဖစ္တဲ့အထိ ျပစ္ထားၾကမယ္ထင္ပါတယ္။
အမ်ားသိျပီးသားျဖစ္တဲ့အတိုင္း မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းၾကီးေတာင္မွ ကိုလိုနီေခတ္ဦးေရာက္မွ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတစ္ဦးက ဦးေဆာင္ျပီးလုပ္ခဲ့လို႕ ဒီလိုျမင္ရတာပါ။

စဥ့္ကြင္းေတြကေတာ့ ကုန္သေလာက္ရွိေနပါျပီ။ တခ်ိဳ႕လည္းအခိုးခံရ ၊ တခ်ိဳ႕ ေရထဲပါ။ တခ်ိဳ႕ ဥေရာပအထိ ေရာက္တယ္။ ေပၚဦး ေျပာတဲ့ ျခေသ့ၤၾကီး ႏွစ္ေကာင္လည္း ယခုအခ်ိန္ ေျခေလးေခ်ာင္းေတာင္ ေကာင္းေကာင္းက်န္ပါဦးမလားမသိ။

မင္းေတြကလည္း မျပင္
လူေတြကလည္း မျပင္
သံဃာေတာ္ေတြကလည္း မျပင္
ပညာရွင္ေတြကလည္း မျပင္
ယူနစ္စကိုကလည္း မျပင္။ ဘာလို႕မ်ား မျပင္။