သမိုင္းထဲက ေလာကီပညာ ( ၄ )

ေညာင္ရမ္းမင္း သီဟသူလက္ထက္ အေၾကာင္းေျပာျပီးေနာက္ အႏွစ္ ၂၀၀ ဝန္းက်င္အေျခေနကို ေျပာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

ေဖာင္းကားစားေမာင္ေမာင္ နန္းလုျပီးေနာက္ ဆရာေတာ္တစ္ပါးက နန္းထက္ျမဲလိုရင္ ေနျပည္ေတာ္အေနာက္ေတာင္ဘက္မွာရွိတဲ့ ကုကိၠဳပင္ကိုခုတ္ပါဆိုျပီး ယၾတာအခါေပးပါတယ္။ကုကိၠဳက တနလၤာနံ၊ ဗဒံုမင္းက တနလၤာသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ရန္သူျဖစ္တဲ့ ဗဒံုမင္းကို သတ္ခိုင္းတဲ့သေဘာပါတဲ့။ ဒါကိုမေကာက္တတ္ေတာ့ တကယ့္ကုကိၠဳပင္ ကိုခုတ္ပစ္ပါတယ္တဲ့။ တဖက္ ဗဒံုမင္းက သူ႕ကိုယ္စား ကုကိၠဳပင္ေတြေသကုန္ျပီ။ သူကေတာ့ အသက္မေသဘဲ ထီးနန္းစံရေတာ့မယ္ဆိုျပီး ေကာက္ပါတယ္တဲ့။

ဘိုးေတာ္ဘုရား ေခၚ ဗဒံုမင္း ( ၁၇၈၂ - ၁၈၁၉ )ဟာ နန္းစတက္ကတည္းက အတိတ္၊ နိမိတ္၊ တေဘာင္ ေတြသိပ္အားကိုးတာေတြ႕ရပါတယ္။ နန္းတက္ျပီးေနာက္ နန္းသက္ရွည္ေအာင္ဆိုျပီး ေရွးအစဥ္လာမပ်က္ အင္းခ် စီရင္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီလိုအင္းေရးတာဟာ " မေကာင္းသည့္အရာျဖစ္သည္" ဟု သမုတ္ျပီး ျမိဳ႕ေလးေထာင့္မွာ ျမႇဳပ္ထားတဲ့ အင္းေတြကို ဖယ္ရွားဖို႕ ၁၈၁၄ ခုႏွစ္မွာ အမိန္႕ေတာ္ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီမင္းလက္ထက္မွာ အင္း ၊ အိုင္ ၊ ခနဲ႕ ၊ လက္ဖြဲ႕ေတြသိပ္အေရးေပးမခံရတဲ့သေဘာပါဘဲ။

အတိတ္၊ နိမိတ္၊ တေဘာင္ ၊ စနည္း၊ ဘေဝါ ေတြကို သေဘာအဓိပၸါယ္ေကာက္ယူျပီး ေရွ႕ေျပးဖတ္တဲ့ေနရာမွာ သိပ္မွန္တဲ့ " အယူေတာ္ မဂၤလာ ဦးႏိုး " ဟာ ဗဒံုမင္းလက္စြဲျဖစ္တယ္။ ဦးႏိုးကို ဒဗယင္းျမိဳ႕နယ္၊ ကိုးသန္းတိုက္နယ္ ၊အရွမ္းၾကခပ္ရြာဇာတိ။ ၁၆ ဇြန္ ၁၇၆၂ မွာေမြးဖြားတယ္။ ငယ္စဥ္က ဘံုသာတုလြတ္ ဆရာေတာ္ဆီမွာ ေလာကီပညာသင္ယူတယ္။ ဒီပညာရပ္မွာ ထူးခြၽန္ေပါက္ေျမာက္တဲ့သတင္း နန္းေတာ္အသိုင္းဝိုင္းေရာက္ျပီး ဘုရင့္အပါးေတာ္ျမဲျဖစ္လာတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ သာသနာေရး ႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ တေဘာင္ေတြကို အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူျပီး ေရွ႕ေျပးဖတ္ရာမွာ သိပ္မွန္တယ္ဆိုျပီး သမိုင္းတြင္က်န္ရစ္တဲ့ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ပါပဲ။

ဗဒံုမင္းက ရခိုင္ကိုသိမ္းယူေစလို႕ သကၠရာဇ္ ၁၁၄၆(ခရစ္ ၁၇၄၈) မွာအမိန္႕ေတာ္ျပန္တဲ့အခါ " ေကတုမတီ ညာခ်ီရင္သား လြန္ၾကီးပြါး ဘုရားကိုယ္တိုင္ႂကြလတံၱ။ မုဆိုးဆတ္သား စားလတံၱ " ဆိုျပီး စနည္းေပၚတယ္။ ဒီစနည္းမွာ ဆတ္ကိုရခိုင္လို႕ယူရမယ္။ မုဆိုးကို ေကတုမတီစား အိမ္ေရွ႕မင္သားလို႕ယူတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာေတာ့ ေတာင္ငူစား အိမ္ေရွ႕မင္းသားကို တိုက္ခိုင္းတဲ့အခါ ေအာင္ျမင္မယ္လို႕ အယူေတာ္မဂၤလာက ေရွ႕ေျပးဖတ္တယ္။

သကၠရာဇ္ ၁၁၄၇ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၇၈၅) မွာ ယိုးဒယားကိုစစ္ထြက္ဖို႕ ျပင္ဆင္ရာမွာ အယူေတာ္မဂၤလာကို အဆိုးအေကာင္းၾကည့္စမ္းလို႕ခိုင္းပါတယ္။ ယိုးဒယားေစ်းကို သူျဖတ္သြားတုန္းမွာ " ဘာမထီ မခ်ီလွ်င္ ေနညႊန္႕မ်ိဳး စိုးရေခါင္က တသာကီ ဇာမရီ ခ်ီထြက္လွ်င္ ရတက္ေတာ္ ပူဗ်ာေငြ႕ ေတြ႕လိမ့္ေနာင္တ " ဆိုတဲ့ တေဘာင္ကိုၾကားပါတယ္တဲ့။ ၾကားရတဲ့တေဘာင္အရ စစ္မထြက္ရင္ေကာင္းမယ္ ၊ ထြက္မိရင္ ရွုံးမယ္ ဆိုျပီး ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းဘဲ ေလွ်ာက္ပါတယ္တဲ့။ ဒါကို ဘုရင္က နားမေထာင္။ ယၾတာလုပ္ျပီး ယိုးဒယားကိုစစ္ထြက္တယ္။ စစ္မ်က္ႏွာတိုင္းမွာ ရွုံးတဲ့အခါ ယၾတာလုပ္တာ ဘာမွအသုံးမဝင္ဘူးလို႕ မိန္႕ေတာ္မူပါတယ္။

ဘုရင့္အမႈထမ္း မိုးတားစား သတိုးမင္းၾကီးမင္းထင္ေက်ာ္သူ လႊတ္တက္တရားသူၾကီးဟာ အလြန္အမင္း လာဘ္စားျပီး လူအေပါင္းကို ႏွိပ္စက္တယ္။ ဘုရင္က ဒါကိုအေရးယူဖို႕ အယူေတာ္မဂၤလာကိုစနည္းနာေစတဲ့အခါမွာ " အေမက သမီးကို ဆန္ဝယ္သြားဖို႕ခိုင္းတာ ေငြစကို တစ္မူးလဲမဟုတ္ တစ္မတ္လည္းမဟုတ္ေလေတာ့ တစ္ျပည္ပဲရေတာ့တယ္လို႕ ၾကိမ္းတယ္။ ဒီလိုသာဆက္ျပီးလုပ္ရင္ နင့္ကိုျပည္ေတာင္း ေမွာက္ျပီး ဆန္ခ်င္ေပးလိမ့္မယ္လို႕ ေျပာျပန္တယ္ " ဆိုျပီး စနည္း ရတယ္။ မူးမဟုတ္၊ မတ္မဟုတ္လို႕ ျပည္ေမွာက္တယ္ဆိုျပီး ဘုရင့္ကိုျပန္ေလွ်ာက္ပါတယ္တဲ့။

ဘုရင္က လာဘ္စားတဲ့ တရားသူၾကီးကို ရာထူးကခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒီတေဘာင္ဟာ ျပည္သူေတြရဲ့အသံလား ၊ အယူေတာ္မဂၤလာကိုယ္တိုင္ရဲ့ အသံလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။ ဘာျဖစ္လို႕ဒီလို စဥ္းစားရသလဲဆိုေတာ့ လာဘ္စားတဲ့အမႈထမ္းကို သက္ေသရွာဖမ္းရမယ့္ အစား စနည္းကိုအားကိုးလြန္းတဲ့ ဘုရင္ေၾကာင့္ ေတာ္သင့္တဲ့ စနည္းကို ဖန္တီးတယ္လို႕ထင္ပါတယ္။

ဒီသေဘာကိုထပ္ေတြ႕တယ္။ ရွင္ဘုရင္ဟာ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္အစား ခဏခဏစစ္ထြက္တယ္။ စစ္တိုက္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ႏိုင္ ရွုံးရွုံး စစ္ဒါဏ္ခံရတယ္။ ျပည္သူေတြ ပင္းပန္းဆင္းရဲျဖစ္ေနတဲ့ၾကားက ဘုရင္ဟာ အရြယ္စားၾကီးမားလြန္းတဲ့ မင္းကြန္းပုထိုးေတာ္ၾကီးကိုတည္တယ္။ ျပည္သူေတြအတြက္ၾကီးေလးတဲ့ ဝန္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ " ဘုရားၾကီး အျပီးတိုင္ ၊ မုဆိုးမ႑ိဳင္ က်ိဳးလိမ့္မလြဲ " " ဘုရားလည္းျပီး ျပည္ၾကီးလည္းပ်က္ " ဆိုျပီး တေဘာင္ေပၚပါတယ္။ တကယ္ လူထုရဲ့အသံဘဲလား ၊ ျပည္သူေတြရဲ့ ဒုကၡကိုျမင္လို႕ အယူေတာ္မဂၤလာကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးတဲ့အသံလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။

သံဃာေတာ္ေတြ မညီမညႊတ္ျဖစ္ျပီး ဥတၱရာသဂ္ ေခၚအေပၚဝတ္႐ံုကို ပခုံးတဖက္သာ ဖုံးအုပ္လိုတဲ့ အတင္ ( ဧကံသိက ) ႏွင့္ ပုခုံးႏွစ္ဖက္စလုံးဖုံးတဲ့ အ႐ံု (ပ႐ုပဏ)ဆိုျပီး သနာေရးဆိုင္ရာ အျငင္းခံုၾကီးျဖစ္တယ္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၇၆(ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၁၄)မွာ ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ျပီး ဆုံးျဖတ္ရာမွာ အ႐ံုေတြရဲ့ စကားက ဝိနယနဲ႕ညီညႊတ္တယ္ဆိုျပီး အႏိုင္ရသြားပါတယ္။ ဒီကိစၥ ဒီမွာတင္ျပတ္မသြားပါ။ " ဦးျပည္းေယာက္်ား လဘက္စားသည္ တိုင္းကားျပည္ရြာ ဆူလတံ့၊ ဦးျပည္းမိုးၾကိဳးပစ္ခတ္ခ်ိဳး က အ႐ိုးေနလ မွိန္လတံ့။ ဦးျပည္းလူေမာ္ ေရေၾကာင္းေပ်ာ္သည္ ေလွေပၚေတာင္းေမွာက္ျဖစ္လတံ့။ ထိုေရာအခါ သာသနာသည္ ေရာင္ဝါေနသို႕ ထြန္းလတံ့ " ဆိုျပီး စနည္းေပၚတယ္။

ဒီစနည္းကို ဘုရင္ကသိပ္ႏွစ္သက္ျပီး ၊ စနည္းထဲမွာပါတဲ့အတိုင္း အတုလဆရာေတာ္ ( လူထြတ္ ) ေမာင္ပန္းေထြးကို အဝတ္မပါဗလာ ေလွာင္အိမ္ထဲထည့္ျပီး သရက္ေရာက္တဲ့အထိ ဧရာဝတီျမစ္ထဲေမွ်ာလိုက္ပါတယ္။ အတုလနဲ႕ အေပါင္းပါျဖစ္တယ္ဆိုျပီး မန္လည္ဆရာေတာ္ကို လက္ရွိသာသနာျပဳ သာသနာေစာင့္ အရာက ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာ တေဘာင္ေတြရဲ့ အစြမ္းေၾကာင့္ ဆိုတာထက္ ပေဒသရာဇ္ ဘုရင္ေတြရဲ့ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္တတ္တဲ့သာတကကိုေဖာ္ျပတာသာျဖစ္တယ္။