ေညာင္ရမ္းမင္း သီဟသူလက္ထက္ ၂၅ ဩဂုတ္ ၁၅၉၈ ဘုရင့္အမိန္႕ေတာ္တစ္ခုမွာ " သကၠရာဇ္ ၉၆၀ ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၅ရက္ ၅ ေန႕ျမိဳ႕တည္နန္းေတာ္ေဆာက္အခါ ေတာ္ၾကဳံသည္။ ဘားမဲ့ဆရာေတာ္ကို ေလွ်ာက္ရမည္မွာ ျမိဳ႕ေတာ္ေနာက္မ်က္ႏွာ ဓာတ္တံခါးဝယ္ ခ်င္ေသ့ႏွင့္ ဟိုင္းထြက္ဟန္ ၊ ေရွ႕တံခါး တဆူတြင္ ဂဠဳံနဂါးထြက္ဟန္၊ ေျမာက္တံခါးတဆူမွာေျမြႏွင့္က်ားထြက္ဟန္၊ ေတာင္တံခါးတဆူ၌ ေၾကာင္ႏွင့္ ႂကြက္ထြက္ဟန္မ်ားႏွင့္ တံခါး၄ရပ္မွာ ေနာက္ဆင္ႏွင့္ ဂဠဳန္၊ ေရွ႕က်ားႏွင့္ခ်င္ေသ့၊ ေျမာက္မ်က္ႏွာ ေဩာင္း၊ ေတာင္ေျမေခြးႏွင့္ နဂါးတို႕သည္ ဝင္ေသာအရာတို႕သည္ကို ယတရာ ပေယာဂ ဥပေဒသႏွင့္တကြ စီရင္ေတာ္မူပါေလွ်ာက္ " ဆိုျပီးေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ျမိဳ႕တံခါး ႏွင့္ ျမိဳ႕႐ိုးတံခါးေတြမွာ ေလာကီအစီရင္ေတြေသခ်ာခ်မွတ္စီရင္တယ္ဆိုတာ စုံစုံေစ့ေစ့သိရတယ္။
ဒီေနရာမွာ မထင္မွတ္ဘဲ တစ္ခုမွတ္သားရမွာက အခ်ိဳ႕နံရံေဆးေရးေတြ သာမန္႐ိုး႐ိုးအလွဆိုတာထက္ တစ္ခုခုကို အေလးနက္ဦးတည္ထားတဲ့ ေလာကီပညာဆိုင္ရာ အစီရင္တခ်ိဳ႕ျဖစ္တယ္ဆိုတာမွတ္သားရပါမယ္။ ျမိဳ႕ေဟာင္းအေတာ္မ်ားမ်ားက က်ဳံးျမိဳ႕႐ိုးေတြ မက်န္ရစ္ခဲ့ေအာင္ ပ်က္စီးသြားျပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ လက္ရာေတြဘယ္လိုရွိမယ္ဆိုတာ မျမင္ရႏိုင္ေတာ့ပါ။
ျမိဳ႕တံခါးေတြဟာလည္းဘဲ ထို႕အတူျဖစ္တာေၾကာင့္ ေပ်ာက္ပ်က္ကုန္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ အဲဒီအမိန္႕ေတာ္ပါ ေဆးေရးအ႐ုပ္ေတြကို သာသနိကဆိုင္ရာ အေဆာက္ဦးေတြမွာ လိုက္ရွာဖို႕သာရွိတယ္။ ဒါေတာင္ ထုံးသုတ္ခံရလို႕ ကုန္လုနီးပါးရွိေနပါျပီ။
ျမိဳ႕ေတာ္ေနာက္မ်က္ႏွာ ဓာတ္တံခါးဝယ္ ခ်င္ေသ့ႏွင့္ ဟိုင္းထြက္ဟန္ ဆိုတာမွာ ျခေသ့ၤဟာ ေကသရာဇာျဖစ္တယ္သလို ဘုရင္ဟာလည္းဘဲ ေရေျမ့ရွင္ျဖစ္တယ္၊ ဟိုင္း ဆိုတာမွာ အင္အားၾကီးတဲ့ ခြန္အားၾကီးတဲ့ ဟိုင္းဆင္ကိုရည္ရြယ္တယ္။ အင္အားၾကီးတဲ့ သူရဲေကာင္းအေျခြရံကိုရည္ညြန္းတယ္လို႕ မွတ္ယူရပါတယ္။ ေရွ႕တံခါး တဆူတြင္ ဂဠဳံနဂါးထြက္ဟန္ ဆိုတာမွာ ဂဠဳန္ဟာ နာဂါးကိုႏိုင္သူျဖစ္တယ္၊ မိမိအစာကို အညွာတာမရွိ တရွိန္ထိုး ထိုးသုတ္ယူငင္ဖ်က္စီးတတ္သလို ဤျမိဳ႕ရြာကို ဖ်က္ဆီးရန္လာေသာ ရန္သူအေပါင္းတို႕ကို တရွိန္ထိုးေျခဖ်က္ႏွိမ္ႏွင္းမယ္လို႕ မွတ္ယူရပါမယ္။
ေျမာက္တံခါးတဆူမွာေျမြႏွင့္က်ားထြက္ဟန္ ဆိုတာမွာ ေျမြဟာအဆိပ္ျပင္းျပီး အင္မတန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ က်ားကေတာ့ျဖင့္ ခြန္အားၾကီးျပီး ရက္စက္ၾကမ္းက်ဳတ္တယ္။ ေတာင္တံခါးတဆူ၌ ေၾကာင္ႏွင့္ ႂကြက္ထြက္ဟန္မ်ားမွာ ေၾကာင္ဟာ ပါးနပ္လိမၼာစြာနဲ႕ မိမိအစာကို ဖမ္းယူစားေသာက္ႏိုင္တယ္၊ ႂကြက္ကေတာ့ျဖင့္ လွ်င္ျမန္ေပါ့ပါးျပီး ဉာဏ္ပညာၾကီးတယ္လို႕ ဆိုလိုခ်င္သလားမသိပါ။
" ေဩာင္း၊ ေတာင္ေျမေခြးႏွင့္ နဂါးတို႕ " တို႕ဆိုရာမွာေတာ့ ေဩာင္းဟာ ခန္မာျပီးခြန္အားၾကီတယ္၊ ေတာင္ေျမေခြးကေတာ့ အၾကံပိုင္ျပီး ရက္စက္ၾကမ္းက်ဳတ္တယ္၊ နဂါးကေတာ့ ေရွးအစဥ္လာအရ ယူျပီးေျပာတာျဖစ္ေပမယ့္ တကယ္ျမင္ဖူးဟန္မတူပါ။ ေအာင္ျခင္းရွစ္ပါးမွာ ျမတ္ဘုရားရွင္ နာဂါးကိုေအာင္ျမင္ခန္းပါအတိုင္းေျပာရရင္ ေဒါသအမ်က္ထြက္တဲ့အခါ အာခံတြင္းက မီးေတာက္မီးလွ်ံေတြထြက္ျပီး ရန္မူတတ္တာေၾကာင့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးထပ္တိုးတာပါဘဲ။
ခုလိုအ႐ုပ္ေရးျပီး စီရင္ရာမွာ ဘယ္အရပ္မွာ ဘာ႐ုပ္၊ အ႐ုပ္ေတြကို ဘယ္လိုတြဲ ျပီးဆြဲ ဆိုျပီး ေသခ်ာတြက္ခ်က္ယူျပီးမွ အေဆာင္အရြက္ေစတာမ်ိဳးပါ။ အဲလို စီရင္ရာမွာ ေလာကီပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာေန႕သားက ဘာနဲ႕လုပ္ထားတဲ့ အရာႏွင့္ ဆြဲရမည္ စသျဖင့္ အေသခ်ာစီရင္ရပါမယ္။ ထို႕အတူ ရဟန္းသံဃာအခ်ိဳ႕ ပရိတ္ရြတ္ေပးတာတို႕ ၊ ဂါထာ ၊ မန္တန္စုတ္တာတို႕ဆိုတာဟာ မျဖစ္မေနလုပ္ေပးရေလ့ရွိတယ္။
ဒီေနရာမွာ တစ္ခုသတိထားရမွာက ဒီလို ေလာကီအစီရင္ေတြလုပ္ဖို႕ရာ ဘားမဲ့ဆရာေတာ္ကို ေလွ်ာက္ထားတယ္လို႕ အတိအလင္း ဆိုပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလိုေလာကီအစီရင္ေတြ လုပ္ရာမွာ ေတာေက်ာင္းရဟန္းခ်ည္းမဟုတ္ မင္းဆရာ ရဟန္းေတြပါ ပါတယ္ဆိုတာကို သတိထားျပီး မွတ္ဖို႕လိုပါမယ္။
ေနာက္ထပ္ ထပ္ျပီးေတြ႕ရတာက " နံရံကို နရပေတမန္၍ ႏြားေနာက္႐ုပ္ က်ား႐ုပ္ ျပိဳင္း႐ုပ္ ကြၽဲ႐ုပ္၊ ပိႆႏိုပ္႐ုပ္ ဘုမၼစို၀္႐ုပ္ ပေရာဟိေလးေယာက္တို႕၀္ အ႐ုပ္တို႕ကို ေဆးစံုေရးေစ။ ရပ္သစ္ေတာ္ပ်ားခံ ေရႊတိုင္ထိပ္မွာလည္း ေရႊပ်ား ေငြပ်ား အင္းစီရင္ရန္မ်ားသည္ မဇၥ်ိမထိုက္ေသာ ဠသရ ၆ျပည္ေထာင္ျပည္ၾကီး တဆယ္ကို၀္ျပည္ေထာင္မွာ စီရင္သည္က ဥပေဒသက္ေသရွိသည္။ ထိုတိုင္းၾကီးျပည္ၾကီးမ်ားတြင္ စီရင္သည့္ နည္း စီရင္ေတာ္မူရန္ ျမိဳ႕ေတာ္ ပတ္လည္ ေၾကးသြန္းသံလ်က္ စြဲလ်က္ ဓါးျပအိႏၵနတ္႐ုပ္ ၁၀၀၀။ နႏၵီနတ္႐ုပ္မွာ ေ၀သာမိတၱေတာင္ ကပၸီလ၀တ္ျမိဳ႕ေစာင့္ ၁၀၀၀။ နတ္႐ုပ္မ်ားႏွင့္ ေၾကးနီျပား အင္းေက်ာက္သစ္တာေက်ာက္အို၀္ထားရန္ ေရႊျပားေငြျပား ေၾကးနီျပား အင္းေတာ္မ်ားကို ႏွံထားစီရင္ရန္ " လို႕ပါတယ္။
အဓိကေတြ႕ရတဲ့ အစီရင္ေတြက
၁။ ႏြားေနာက္႐ုပ္
၂။ က်ား႐ုပ္
၃။ ကြၽဲ႐ုပ္
၄။ ပိႆႏိုပ္႐ုပ္ ( Vishnu )
၅။ ဘုမၼစို၀္႐ုပ္
၆။ ပေရာဟိေလးေယာက္တို႕၀္ အ႐ုပ္
၇။ ေၾကးသြန္းသံလ်က္ စြဲလ်က္ ဓါးျပအိႏၵနတ္႐ုပ္ ၁၀၀၀။
၈။ နႏၵီနတ္႐ုပ္မွာ ေ၀သာမိတၱေတာင္ ကပၸီလ၀တ္ျမိဳ႕ေစာင့္ ၁၀၀၀။ ( ႏြားလားဥႆဘ ႐ုပ္)
ဟိႏၵဴ ႏွင့္ ျဗဟၼဏ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈအမွတ္ လကၡဏာေတြပါတဲ့ ေလာကီအစီရင္ပါတဲ့ ဒီအစီရင္ေတြကိုၾကည့္ျပီးေသခ်ာေျပာႏိုင္တာက ဒါဟာ အိႏၵယဘက္က တင္သြင္းလာတယ္လို႕ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အမိန္႕ေတာ္မွာ ထပ္ျပီးေတြ႕ရတာက " နတ္႐ုပ္မ်ားႏွင့္ ေၾကးနီျပားအင္း ေက်ာက္သစ္တာေက်ာက္အိုဝ္ထားရန္ ေရႊျပား ေငြျပား ေၾကးနီျပား အင္းေတာ္မ်ားကိုႏွံထားစီရင္ရန္ " ဆိုျပီးေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ' အင္း ' ခ်တဲ့ ေလာကီအစီရင္ မျဖစ္မေနပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္တာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၄၀၀ ပုဂံေခတ္ကတည္းက အားကိုးတၾကီးသုံးလာတဲ့ ေကာကီအစီရင္ေတြပါပဲေျပာတယ္။ အင္းေတာ္မ်ားကို စီရင္ရန္ သာေျပာျပီး စီရင္တဲ့ အင္းအမ်ိဳးစားမပါေလေတာ့ ေသခ်ာအတိက်မေျပာႏိုင္ပါ။
ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အင္းတခ်ိဳ႕ရဲ့ နာမည္ေတြကိုေျပာရရင္
၁။ စမၸာနဝေနာ ကိုးသြယ္ အင္း ( စမၸာနဝရတ္ ကိုးသြယ္ အင္းျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္)
၂။ ဥလႅလိရိအ႒မုက္ အင္း
၃။ သီရိေဇယ် သက္ေတာ္ရွစ္ဆယ္ အင္း
၄။ သီရိေဇယ် မဏိလသက္ေတာ္ရွည္ အင္း
၅။ သာသနာ ၅၀၀၀ အင္း
၆။ သိရသႎၼ ေမဂါထာ အင္း
၇။ သမၼဳေဒၶအင္း
၈။ သတၱ ရတနာအင္း
၉။ အ႒ေဇယ်မဂၤလာအင္း
၁၀။ သုဝဏၰ ဘုမိၼအင္း စာလုံး ၃၂ လုံး
၁၁။ ပဋာဌာရဏာအင္း
၁၂။ ရွင္ဥပုတ္ပရိတ္အင္း
၁၃။ ေဩာင္းနေမာနရာနိ အဌာနိအင္း
၁၄။ ဥဒံၶယာဝအင္း
၁၅။ သရနဂုဏ္အင္းအက်ယ္ ၃
ခုေျပာခဲ့တဲ့ အင္းေတြဟာ ၁၆ ရာစုႏွစ္ေလာက္ကေနစျပီး ေနာက္ပိုင္းတစ္ေလွ်ာက္လုံးျမန္မာမင္းေတြ ျမိဳ႕တည္၊ နန္းတည္ရာမွာ အသုံးမ်ားတဲ့ အင္းေတြျဖစ္လို႕ နီးစပ္ရာေဖာ္ျပလိုက္တာပါ။ သာသနာ ၅၀၀၀ အင္း ႏွင့္ သမၼဳေဒၶအင္း တို႕ကေတာ့ ေလာကီဆိုင္ရာထက္ ေလာကုတၱရာဆိုင္ရာ အင္းေတြျဖစ္မယ္လို႕ မွန္းပါတယ္။
" ထိုမွတပါး အရပ္ရပ္မွ လာလတံၱ႕ေသာ ရန္သူရန္ဘက္တို႕ ေႏွာက္ယွက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နီးနီးစပ္စပ္ေရာက္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ မေရာက္မလာဝမ့္ေစေၾကာင္း၊ သတၱဝါတို႕ ေခါင္းကိုခ်ေစ၍ အင္းမ်ိဳဝ္တို႕ကို ေရေျမရွင္ႏွင့္ သာသနာေတာ္အေရာင္ဝါတိုးတက္၍ " ဆိုျပီးထပ္ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။" သတၱဝါတို႕ေခါင္းကိုခ်ေစ၍ အင္းမ်ိဳဝ္ " လို႕ေျပာတာဟာ လူသတ္ျပီးစေတးတာကိုေျပာတာလို႕ ေသခ်ာတပ္အပ္မေျပာႏိုင္ေသာ္လည္းဘဲ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေခါင္းျဖတ္သတ္ျပီး စေတးတာပါပဲ။
ဒီအခ်က္ဟာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း ပညာရွင္ေတြအျမဲစြတ္စြဲေလ့ရွိတဲ့ ျမန္မာဘုရင္ေတြနန္းေတာ္သစ္ ၊ ျမိဳ႕သစ္တည္ေဆာက္ရာမွာ လူသတ္ျပီးစေတးတယ္ဆိုတဲ့ အဆိုကိုသတိရေစပါတယ္။ အကယ္၍ ဒီဓေလ့ရွိခဲ့တယ္ဆိုပါရင္ေတာင္မွာ ဒါဟာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္တည္းရွိတာမဟုတ္ဘဲ အာရွတိုက္တစ္ခြင္ေတာ္မ်ားမ်ား ၊ လက္တင္အေမရိက ႏွင့္ တခ်ိဳ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာရွိတတ္တဲ့ အေလ့ထျဖစ္တာေၾကာင့္ သိပ္ျပီးဆန္းလွတယ္မဟုတ္ပါ။
အမိန္႕ေတာ္ထဲမွာ အေသခ်ာထည့္ေျပာထားတဲ့ " သာသနာေတာ္အေရာင္ဝါတိုးတက္၍ " ဆိုတဲ့ အသုံးက ဒီလိုရက္စက္တဲ့ေလာကီအစီရင္ေတြလုပ္တာဟာ သာသနာေတာ္အက်ိဳးတြက္လည္းပါတယ္ ဆိုျပီး ရဟန္းသံဃာေတြရဲ့ ကန္႕ကြက္မႈကေရွာင္ရွား ဖို႕အေၾကာင္းျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္လိုက္တဲ့အခါ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ သာယာစည္ပင္ ဝေျပာလို႕ လူအမ်ားခ်မ္းသာမယ္ဆိုျပီး ထပ္ေျပာပါေသးတယ္။
ဒီလိုေလာကီအစီရင္ေတြလုပ္တာဟာ ဘိုးေဘး ဘီဘင္ ေရွးဘုရင္ေတြလက္ထက္ " မဇၥ်ိမထိုက္ေသာ ဠသရ ၆ ျပည္ေထာင္ျပည္ၾကီး တဆယ္ကို၀္ျပည္ေထာင္မွာ စီရင္သည္က ဥပေဒသက္ေသ ရွိသည္။ ထိုတိုင္းၾကီးျပည္ၾကီးမ်ားတြင္ စီရင္သည့္ နည္း စီရင္ေတာ္မူရန္ " ဆိုျပီး ဘုရင္ကေျပာလိုက္တဲ့အခါမွာ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ားက ဘာမွတတ္ႏိုင္ေတာ့မည္မဟုတ္ပါ။
အမွန္တကယ္ေတာ့ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူေတြအတြက္ ဆိုတာထက္ မင္းျဖစ္သူႏွင့္ သားေတာ္အစည္ ေျမးေတာ္အဆက္ ျမစ္ေတာ္ အညြန္႕ အႏြယ္ေတာ္ တို႕ မင္းလုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ရာသာ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။
ဆက္ရန္..............
