ယူနစ္စကို ႏွင့္ ပုဂံ

ယူနစ္စကို ၾကီးမႉးျပီး ျပဳစုတဲ့ ကမ႓ာ႕ ေရွးေဟာင္းအေမြႏွစ္ စာရင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပုဂံ ပါသင့္သလားလို႕ ျမန္မာ တစ္ေယာက္ကို ေခၚျပီးေမးၾကည့္ ရင္ ဘယ္သူမဆို ေျဖမည့္အေျဖကို လူတိုင္း သိေနပါတယ္ ။

ဒါေပမယ့္ စာရင္းမွာပါမလာဘူး။ http://whc.unesco.org/en/list မွာ သြားၾကည့္လို႕ရတယ္။

ခုထိေတာ့ ျမန္မာ ဒါမွမဟုတ္ ဘားမား က တစ္ခုမွစာရင္း မဝင္ေသးပါ။ ဟိုတေလာကေတာ့ ဘိတ္ကြၽန္းစု ကိုပမာဏစာရင္း တင္တယ္လို႕သိရတယ္။ ဒါေပမယ့္ယဥ္ေက်းမႈ အတြက္မဟုတ္ဘဲ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာ စာရင္းအျဖစ္ပါ။

ကမ႓ာ႕ ေရွးေဟာင္းအေမြႏွစ္ စာရင္းဝင္ ဗုဒၶဘာသာ ဆိုင္ရာ သာသနိက အေဆာက္ဦး၊ အေဆာက္အံု ေတြရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ အခုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနပါျပီ။

ယူနစ္စကို ၾကီးမႉးျပီး ျပဳစုတဲ့ ကမ႓ာ႕ ေရွးေဟာင္းအေမြႏွစ္ စာရင္းထဲမွာ ပါတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဆိုင္ရာ သာသနိက အေဆာက္ဦး၊ အေဆာက္အံု ေတြကို တစ္ခုခ်င္းဆီ ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။

ပထမ ဆုံးအေနႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့စ္ ႏိုင္ငံ က မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး " ဆြန္မပူရ မဟာဝိဟာယ" ၇ ရာစုႏွစ္ ဆိုရင္ ျမန္မာ အမ်ားစု သိလိမ္႔မယ္လို႕မထင္ပါ။ ဒီေက်ာင္းေတာ္ၾကီးဟာ ျမန္မာေတြရဲ့ " ပုဂံ " ထက္ ေစာပါတယ္။ ကေမ႓ာဒီးယား " ခမာ " ေတြရဲ့ " အန္ေကာဝတ္ " ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးထက္လည္း ေစာပါတယ္။

ဆြန္မပူရ မဟာဝိဟာယ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးရဲ့ အရွိန္ဝါ ဂုဏ္သီတင္း ေက်ာ္ေစာမႈဟာ ၁၂ ရာစုအထိ ရွည္ၾကာခဲ့ပါတယ္။ တည္ေဆာက္မႈလက္ရာ ၊ အႏုစိတ္ အတြင္း၊ အျပင္ အလွဆင္ထားတဲ့ လက္မႈပညာလက္ရာ ၊ ဗိသုကာ လက္ရာေတြဟာ သိပ္အဆင့္တန္းျမင့္ပါတယ္။

" ဆြန္မပူရ မဟာဝိဟာရ" ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးဟာ ေအဒီ ( ၇၈၁-၈၂၁ ) မွာ အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ ဒုတိယေျမာက္ " ပါလ " မင္းဆက္ " ဓမၼပါလမင္း "ေကာင္းမႈပါ။ ဓမၼပါလမင္းၾကီးလို႕ဆိုရင္ ျမန္မာေတြ ၾကားဖူးၾကပါလိမ္႔မယ္။

ဖခင္ျဖစ္သူ ပါလမင္းဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ " ဂိုးလ္ပါလ" ကိုဆက္ခံသူ ျဖစ္တယ္။ ဓမၼပါလမင္း ရဲ့ အ႐ိုက္ရာကိုေတာ့ သာျဖစ္သူ " ေဒဝပါလ" မင္းကဆက္ခံခဲ့ပါတယ္။

ပါလမင္းဆက္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ျပီး သာသနာကို သိပ္ခ်ီးေျမာက္ပါတယ္။ တိုက္ခိုက္ ေအာင္ျမင္ရာေနရာ ၊ အားဏာစက္ ေရာက္ရာေဒသေတြမွာ ေစတီ ဘုရား ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းေလ့ရွိပါတယ္။

" သီရိ ဆြန္မပူရ သီရိ ဓမၼပါလေဒဝ မဟာဝိဟာရိယာရ ဘိတ္ခူ သခၤါယ " ဘြဲ႕အမည္ ေရးထိုးထားတဲ့ ရြ႕ံေစးေျမ အမွတ္ တံဆိပ္ တူးေဖာ္ရရွိထားလို႕ ဓမၼပါလမင္း ေကာင္းမႈလို႕ဆိုပါတယ္။

" ဆြန္မပူရ မဟာဝိဟာရ " ဟာ သကၠတ ဘာသာစကားျဖစ္ျပီး ျမန္မာလိုျပန္ရင္ " အတုမရွိ မဟာေက်ာင္းေတာ္ၾကီး "ျဖစ္တယ္။

ဒီ " ဆြန္မပူရ မဟာဝိဟာရ "အေၾကာင္းကို ေနာက္ပိုင္းမွာ အက်ယ္ ေရးခ်င္ပါတယ္။

အခြင့္ၾကံဳတုန္း ေျပာခ်င္တာက.......

ျမန္မာ သမိုင္းေလ့လာသူေတြဟာ ပုဂံ ၊ အနိ႐ုဒၶ ( အေနာ္ရထာ ) မတိုင္ခင္ ျမန္မာ႔သမိုင္း ကို ေလ့လာတဲ့အခါမွာ ဖန္တရာေတ ျဖစ္ေနတဲ့ " တ႐ုတ္" က်မ္း၊ မန္ခ်ဴး က်မ္းေတြ ကိုသာ
ေခတ္ျပိဳင္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ အားကိုးတၾကီး ေလ့လာေလ့ရွိပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အဲဒီ တ႐ုတ္ က်မ္းေတြဟာ စကားလုံး အဓိပၸါယ္ အယူအဆ ၊ အစစ္အေပါက္ အက် မ်ားမွာ ေသျခာပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း တ႐ုတ္စာေပ အေရးအသားဟာ သမိုင္းတင္ ေခတ္မွာ ေရးတဲ့အေရးသားႏွင့္ မတူပါ။ ေနာက္ျပီး ဘာသာျပန္သူ ၊ တည္းျဖတ္သူသိပ္မ်ားတယ္။

ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ဘိုးေတာ္ဘုရား ( ၁၇၈၁-၁၈၁၉ ) လက္ထက္ မွာ ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ဆင့္ထိုး ၊ စပ္ထိုး ေက်ာက္စာေတြလိုဘဲ မမွန္တာေတြပါတတ္တယ္ဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။

အိႏၵိယ ၊ ဘဂၤလား ၊ နိေပါ ၊ ရခိုင္ ဘက္က နာဂရီ ၊ သကၠတ ၊ ဂုပၸတ ႏွင့္ ပါဠိဘာသာ ေရးထိုးထားတဲ့ ေခတ္ျပိဳင္ ေက်ာက္စာေတြ ဟာပိုျပီးတိက် ခိုင္မာမႈရွိလို႕ ေလ့လာရန္သင့္ပါေၾကာင္း။။။။။။


ဒီဓာတ္ပံုကို မန္ခ်က္စတာ ( Manchester )ျမိဳ႕အနီး ရိုရ္ေဒး(Rochdale) မွာေနထိုင္တဲ့ ဓာတ္ပံု ပညာရွင္ တစ္ဦးမွေက်းဇူးျပဳသည္။
မူရင္း ေနရာ http://www.flickr.com/photos/longsidepies/2299715949/