၁၈၅၄ ခုႏွစ္ကပန္းခ်ီကား

အမ်ိဳးအစား - ၁၈၅၄ ခုႏွစ္ကပန္းခ်ီကား
အခ်ိန္ကာလ - ၁၉ ရာစု
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - ကာလကတၱား
ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ေရေဆးပန္းခ်ီ။
အရြယ္အစား - အျမင့္ ၄၃.၅ စင္တီမီတာ ၊ အက်ယ္ ၃၅ စင္တီမီတာ။
လက္ရွိတည္ေနရာ - ဗစ္တိုးရိးယား နဲ႕ အယ္ဘာတ္ ျပတိုက္၊ လန္ဒန္
ျပတိုက္ပစၥည္း အမွတ္ - IS.180-1950, IS.179-195, IS.181-1950

၁၈၅၂ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ဒုတိယအၾကိမ္ စစ္ျဖစ္ျပီး ျမန္ႏိုင္ငံ ေအာက္ပိုင္း နဲ႕ ရခိုင္ ကိုပါ အဂၤလိပ္က သိမ္းယူလိုက္ပါတယ္။ ၁၈၅၄ ကုန္ခါနီးမွာ ျမန္မာဘုရင္ မင္းတုန္းမင္း (၁၈၅၃-၁၈၇၈) ဟာ အေရွ႕နန္းမေတာ္ ဘုရားဝန္မင္းၾကီး ဦးေဆာင္တဲ့ သံအဖြဲ႕ကို အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဴပ္ ေလာ့ဒလဟိုစီ နဲ႕ေတြ႕ဖို႕ရာ ကာလကတၱား ကိုသြားပါတယ္။ ဆာအာသာဖယ္ရာ ကဒီခရီးမွာ စကားျပန္အျဖစ္လိုက္ပါခဲ့တာပါ။ ဆာအာသာဖယ္ရာရဲ့ တူမက ျပတိုက္ကို လႉဒါန္းခဲ့တာပါ။ အတူပါလာတဲ့ နန္းတြင္း ပန္းခ်ီပညာရွင္ မွတ္တမ္းတင္ေရးဆြဲထားတဲ့ ဒီေရေဆး ပန္းခ်ီကား သုံးကားလုံးမွာ ျမန္မာသံအမတ္မ်ားရဲ့ ခန္းနားထည္ဝါမႈကို ေလ့လာခြင့္ရပါတယ္။

အေပၚဆုံးကစရင္
ဒုတိယ အၾကိမ္
တတိယ အၾကိမ္
ပထမ အၾကိမ္
=======================================================

ျမန္မာပန္းခ်ီအေၾကာင္း ေျပာရတာအားရစရာပါ။ ဟိုးအရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ ေသာင္း ၆ ေထာင္ကတည္းက ဆြဲထားတဲ့ ပန္းခ်ီ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိတယ္ဆိုတာ သိေစခ်င္လို႕ပါ။ မယံုရင္ျဖင့္ ပဒတ္လိုဏ္(ဂူ) မွာသြား ၾကည့္ၾကပါ။ ဘယ္ပညာရွင္က ျပဒါးလင္းဂူဆိုျပီးနာမည္ ေျပာင္းပစ္တယ္မသိဘူး။ ေဒသခံေတြက ပဒတ္ေခါင္းေထာင္ေနသလိုျမင္ ရလို႕ပဒတ္လိုဏ္ဂူရယ္လို႕ေခၚတာပါ။ ဂူနံရံေပၚကပန္းခ်ီေတြက ေဆးအနီေရာင္ျခယ္ထားတဲ့ တစ္ေၾကာင္းဆြဲပံုေတြပါ။ ေျမျပင္ကေန ၁၂ ေပေလာက္အျမင့္မွာေရးခဲ့တာပါ။ ပန္းခ်ီေရးတဲ့လူေတြဟာ အဲဒိအခ်ိန္ ကတည္းက အနီး၊ အေဝး ကို အေရာင္ အႏု၊ အရင့္ ေရာစပ္အသုံးျပဳရမယ္ဆိုတာ သိေနျပီမို႕ ဥေရာပ၊ စပိန္ ကဂူနံရံ ေဆးေရးပန္းခ်ီေတြေလာက္ လက္ရာမေကာင္းလွေပမယ့္ အဆင့္ျမင့္ေနျပီဆိုတာသိရပါတယ္။ ပုဂံ ၁၀ ရာစု လယ္ေလာက္ကစျပီး ပန္းခ်ီေရးတဲ့လူေတြဟာ အနီး၊ အေဝး နဲ႕ အလုံးအထည္ ေတြကို ပကတိအေနထားတိုင္း ႐ုပ္လုံးေပၚေအာင္ ေရးဆြဲတဲ့ပညာ (Perspective)ကို ကြၽမ္းက်င္ေနပါျပီ။ နိေပါ၊ သီရိလကၤာ၊ ဘဂၤလား နဲ႕ အိႏၵိယက ပန္းခ်ီေရးတဲ့လူေတြလဲေရာက္လာပါတယ္။
ဆာအာသာ ဖယ္ရာကို မင္းတုန္းမင္းကိုယ္တိုင္ လက္ေဆာင္ေပး ဖူးတဲ့ ပန္းခ်ီကားရွိပါတယ္။ ျမန္မာနန္းတြင္း ပန္းခ်ီပညာရွင္ ေရးတဲ့ ဆင္မင္း ပံု ေရေဆးပန္းခ်ီပါ။ ဖယ္ရာကေတာ့ အဲဒိပန္းခ်ီကို နည္းနည္းေလးမွမေကာင္းဘူးလို႕ေျပာသြားခဲ့တယ္။